рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо (Kumari Kandam) : рднाрд░рдд рдХा рд╡ो рднूрднाрдЧ рдЬो рд╕ाрдЧрд░ рдоें рд╕рдоा рдЧрдпा, рдоिрдердХ рдпा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдн्рд░рдо?

рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо : рднाрд░рдд рдХा рд╡ो рднूрднाрдЧ рдЬो рд╕ाрдЧрд░ рдоें рд╕рдоा рдЧрдпा, рдоिрдердХ рдпा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдн्рд░рдо?

рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо (Kumari Kandam): рднाрд░рдд рдХा рд╡ो рднूрднाрдЧ рдЬो рд╕ाрдЧрд░ рдоें рд╕рдоा рдЧрдпा — рдоिрдердХ рдпा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдн्рд░рдо?

рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо, рд░рд╣рд╕्рдпрдордпी рд╕рдн्рдпрддा рдХी рдХрд╣ाрдиी

рдЖрдЬ рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рд╡ाрд░्рдоिंрдЧ рдФрд░ рд╕рдоुрдж्рд░ рдХे рдмрдв़рддे рд╕्рддрд░ рдХी рдЪिंрддा рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै। рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдоाрдирддे рд╣ैं рдХि рдЕрдЧрд░ рдпрд╣ी рд╣ाрд▓ рд░рд╣ा рддो рдХрдИ рддрдЯीрдп рд╢рд╣рд░ рдкाрдиी рдоें рд╕рдоा рдЬाрдПंрдЧे।
рд▓ेрдХिрди рдХ्рдпा рдЖрдк рдЬाрдирддे рд╣ैं, рдРрд╕ा рдХुрдЫ рд╣рдЬ़ाрд░ों рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рднी рд╣ुрдЖ рдеा? рддрдоिрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рдкрд░ंрдкрд░ाрдУं рдоें рдПрдХ рднूрднाрдЧ рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдоिрд▓рддा рд╣ै рдЬो рд▓рд╣рд░ों рдоें рдбूрдм рдЧрдпा - рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо।

рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо (Kumari Kandam) рддрдоिрд▓ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдХрд▓्рдкрдиाрдУं рдоें рдПрдХ рд░рд╣рд╕्рдпрдордпी, рдЕрдм рдбूрдм рдЪुрдХी рдзрд░рддी рд╣ै, рдЬो рднाрд░рдд рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рдоें рд╣िंрдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдоें рдмрд╕ी рдеी। рдЗрд╕े рдХрднी рдПрдХ рдорд╣ाрди рддрдоिрд▓ рд╕рдн्рдпрддा рдХा рдХेंрдж्рд░ рдоाрдиा рдЧрдпा рдеा।

рдк्рд░ाрдЪीрди рдЧ्рд░ंрдеों рдоें рдбूрдмे рд╣ुрдП рднूрднाрдЧ рдХा рдЬिрдХ्рд░

рдоाрдирд╡ рд╕рдн्рдпрддा рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдк्рд░рд▓рдпों рдФрд░ рд╡िрдиाрд╢ рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпों рд╕े рднрд░ा рдкрдб़ा рд╣ै। рдк्рд▓ेрдЯो рдиे рдЕрдЯрд▓ांрдЯिрд╕ рдХा рдЬ़िрдХ्рд░ рдХिрдпा, рддो рднाрд░рддीрдп рдЧ्рд░ंрдеों рдФрд░ рддрдоिрд▓ рдкрд░ंрдкрд░ाрдУं рдоें рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо рдХा।
рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рднूрднाрдЧ рдХрднी рдЧोंрдбрд╡ाрдиा рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдеा, рдЬो рдЯूрдЯрдХрд░ рднाрд░рдд, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдФрд░ рдЕंрдЯाрд░्рдХрдЯिрдХा рдмрдиा।

рд▓ेрдоुрд░िрдпा рдФрд░ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЦोрдЬ

рд▓ेрдоुрд░िрдпा (Lemuria), 19рд╡ीं рд╕рджी рдоें рдЬ़ूрд▓ॉрдЬिрд╕्рдЯ рдФрд░ рднूрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рдЕрдл्рд░ीрдХा, рднाрд░рдд рдФрд░ рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХे рдмीрдЪ рдЬीрд╡ाрд╢्рдо рдФрд░ рдЬैрд╡िрдХ рд╕рдоाрдирддाрдУं рдХो рд╕рдордЭाрдиे рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдЦोрдпा рд╣ुрдЖ рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк рдк्рд░рд╕्рддाрд╡िрдд рдХिрдпा рдеा। рдпूрд░ोрдкीрдп рдФрд░ рдЕрдоेрд░िрдХी рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдиे рд╣िंрдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рднूрдЧрд░्рднीрдп рд╕рдоाрдирддाрдУं рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрдпा рдХि рдпрд╣ाँ рдПрдХ рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк рд░рд╣ा рд╣ोрдЧा।

рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕े рдиाрдо рджिрдпा, рд▓ेрдоुрд░िрдпा (Lemuria)।

рдЙрдирдХा рджाрд╡ा рдеा рдХि рд╣िрдордпुрдЧ рдХे рдмाрдж рдмрд░्рдл рдкिрдШрд▓ी, рд╕рдоुрдж्рд░ рдмрдв़ा рдФрд░ рдпрд╣ рд╕рдн्рдпрддा рдЬрд▓рдордЧ्рди рд╣ो рдЧрдИ।

рджिрд▓рдЪрд╕्рдк рдмाрдд рдпे рд╣ै рдХि рдЗрд╕ी рд╕рдордп "рдоु (Mu)" рдиाрдордХ рдПрдХ рдФрд░ рдж्рд╡ीрдк рдХे рдбूрдмрдиे рдХा рдЬिрдХ्рд░ рднी рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЗрди рджोрдиों рднूрднाрдЧों рдкрд░ рдмेрд╣рдж рдЙрди्рдирдд рд╕рдн्рдпрддाрдПँ рд░рд╣рддी рдеीं।

рддрдоिрд▓ рдкрд░ंрдкрд░ा рдФрд░ рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо (рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо рдФрд░ рд▓ेрдоुрд░िрдпा рдоें рдХ्рдпा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै?)

рддрдоिрд▓ рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рдоाрдирддे рд╣ैं рдХि рд▓ेрдоुрд░िрдпा рдХा рд╣ी рдПрдХ рд╣िрд╕्рд╕ा рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо рдХрд╣рд▓ाрддा рдеा।
рдЗрд╕े "рдХुрдоाрд░ी рдХांрддрдо" рдпा "рдХुрдоाрд░ी рдиाрдбू" рднी рдХрд╣ा рдЧрдпा, рдПрдХ рдРрд╕ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЬो рднाрд░рдд рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рдоें рд╣िंрдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдоें рдлैрд▓ा рд╣ुрдЖ рдеा।
рддрдоिрд▓ рд▓ोрдХрдЧीрддों рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдЖрдЬ рднी рдЗрд╕рдХे рдиिрд╢ाрди рдоिрд▓рддे рд╣ैं।

рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЦोрдЬрдХрд░्рддा рдлिрд▓िрдк рд╕्рдХ्рд▓ेрдЯрд░ рдФрд░ рдмाрдж рдоें рдЕрди्рдп рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдиे рдЗрд╕ рд╕िрдж्рдзांрдд рдХो рдордЬ़рдмूрддी рджी। рдЙрдирдХा рдХрд╣рдиा рдеा рдХि рдпрд╣ рднूрднाрдЧ рдХрди्рдпाрдХुрдоाрд░ी рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдоैрдбाрдЧाрд╕्рдХрд░ рдФрд░ рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рддрдХ рдлैрд▓ा рдеा, рдпाрдиि рдЖрдЬ рдХे рднाрд░рдд рд╕े рдХрдИ рдЧुрдиा рдмрдб़ा।

‘рд▓ेрдоुрд░’ рдФрд░ рдиाрдо рдХी рдХрд╣ाрдиी

"рд▓ेрдоुрд░िрдпा" рдиाрдо ‘рд▓ेрдоुрд░’ рд╕े рдиिрдХрд▓ा рд╣ै, рдпे рдПрдХ рдЬीрд╡ рд╣ै рдЬो рдмंрджрд░ рдФрд░ рдЧिрд▓рд╣рд░ी рдЬैрд╕ा рджिрдЦрддा рд╣ै рдФрд░ рдЖрдЬ рднी рдоैрдбाрдЧाрд╕्рдХрд░ рдФрд░ рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпा рдХे рдХुрдЫ рд╣िрд╕्рд╕ों рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рд╢ोрдзрдХрд░्рддाрдУं рдХा рдоाрдирдиा рдеा рдХि рдпрд╣ рддрднी рд╕ंрднрд╡ рд╣ै рдЬрдм рдХрднी рдЗрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХे рдмीрдЪ рдЬ़рдоीрдиी рд░ाрд╕्рддा рд░рд╣ा рд╣ो।

рд╕рдоुрдж्рд░ рд╕्рддрд░ рдоें рдмрджрд▓ाрд╡: рд╕рдоुрдж्рд░ рд╕्рддрд░ рдФрд░ рднूрднाрдЧ рдХा рдбूрдмрдиा: рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХ्рдпा рдХрд╣рддा рд╣ै?

рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╢ोрдз рдмрддाрддे рд╣ैं рдХि рд▓рдЧрднрдЧ 14,500 рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рд╕рдоुрдж्рд░ рдХा рд╕्рддрд░ рдЖрдЬ рдХी рддुрд▓рдиा рдоें 100 рдоीрдЯрд░ рдиीрдЪे рдеा।

рдкिрдЫрд▓ी рд╣िрдордЬрдоाрд╡ рдЕрд╡рдзि (Last Glacial Maximum) рд╕े рдЕрдм рддрдХ рд╕рдоुрдж्рд░ рдХा рд╕्рддрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 120 рдоीрдЯрд░ рдмрдв़ा рд╣ै। рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े 15,000–6,000 рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рдпрд╣ рд╡ृрдж्рдзि рдХाрдлी рддेрдЬ़ рдеी (рд▓рдЧрднрдЧ 10 рдоिрдоी рдк्рд░рддि рд╡рд░्рд╖)। рджूрд╕рд░े рд╢ोрдзों рдиे рдкुрд╖्рдЯि рдХी рд╣ै рдХि 11,000–3,000 рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рд╕рдоुрдж्рд░ рд╕рддрд╣ рдоें 38 рдоीрдЯрд░ рддрдХ рд╡ृрдж्рдзि рджेрдЦी рдЧрдИ, рдФрд░ рдХुрдЫ рдЪрд░рдгों рдоें рдпрд╣ рд╡ृрдж्рдзि 10 рдоिрдоी рдк्рд░рддि рд╡рд░्рд╖ рд╕े рднी рдЕрдзिрдХ рдеी।

10,000 рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рдпрд╣ 60 рдоीрдЯрд░ рдиीрдЪे рдеा, рдпाрдиि рдЙрд╕ рд╕рдордп рднाрд░рдд рдФрд░ рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдХे рдмीрдЪ рдЬ़рдоीрди рдХा рдкुрд▓ рдоौрдЬूрдж рд░рд╣ा рд╣ोрдЧा।
рд▓ेрдХिрди рдЬैрд╕े-рдЬैрд╕े рдмрд░्рдл рдкिрдШрд▓ी, рд╕рдоुрдж्рд░ рдмрдв़ा рдФрд░ рдпрд╣ рднूрдоि рдзीрд░े-рдзीрд░े рдбूрдм рдЧрдИ।

рддрдоिрд▓ рд▓ेрдЦों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо рдХा рдХрд░ीрдм 7000 рдоीрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ 49 рд╣िрд╕्рд╕ों рдоें рдмिрдЦрд░ рдЧрдпा। рдЬो рд▓ोрдЧ рдмрдЪे, рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдЬрдЧрд╣ों рдкрд░ рдирдИ рд╕рдн्рдпрддाрдПँ рдмрд╕ाрдИं।

рдЗрд╕ рд╕рджी (2000–2023) рдоें рдЧ्рд▓ेрд╢िрдпрд░ों рдХे рдкिрдШрд▓рдиे рд╕े рд╕рдоुрдж्рд░ рд╕рддрд╣ рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 2 рд╕ेंрдЯीрдоीрдЯрд░ рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╣ुрдИ। рднाрд░рдд рдХे рддрдЯीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдкिрдЫрд▓े 50 рд╡рд░्рд╖ों рдоें рд╕рдоुрдж्рд░ рд╕्рддрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 8.5 рд╕ेंрдЯीрдоीрдЯрд░ рдмрдв़ा (1.7 рдоिрдоी/рд╡рд░्рд╖ рдХी рдФрд╕рдд рджрд░ рд╕े)।

рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпा-рднाрд░рддीрдп рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдпрд╣ рд╡ृрдж्рдзि рдФрд░ рддेрдЬ़ рд░рд╣ी, рдХुрдЫ рдЬрдЧрд╣ों рдкрд░ рджрд░ рдмрдв़рдХрд░ 4–5 рдоिрдоी/рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдЪрд▓ी। рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें (2024 рдоें), NASA рдиे рдкाрдпा рдХि рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╕рдоुрдж्рд░ рд╕्рддрд░ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдЕрдиुрдоाрди рд╕े 35% рдЕрдзिрдХ рд░рд╣ी, рдпे рдкिрдЫрд▓े 30 рд╡рд░्рд╖ों рдХी рд╕рдмрд╕े рддेрдЬ рджрд░ рдеी।

рджुрдиिрдпा рднрд░ рдХे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдмрддा рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рд╕рдоुрдж्рд░ рдмрдв़рдиा рд╣рд░ рд╕ाрд▓ рддेрдЬ़ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдпрджि рдЙрдд्рд╕рд░्рдЬрди рдХрдо рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ рддो рдЖрдЧे рдмिрдЧрдб़ рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо : рдоिрдердХ рдпा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा?

рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЖрдЬ рдоाрдирддे рд╣ैं рдХि рдк्рд▓ेрдЯ-рдЯेрдХ्рдЯॉрдиिрдХ्рд╕ рдФрд░ рднूрдЧрд░्рднीрдп рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо рдПрдХ рдоिрдердХ рд╣ै।
рд▓ेрдХिрди рддрдоिрд▓ рдкрд░ंрдкрд░ा рдФрд░ рд▓ोрдХрдХрдеाрдУं рдХे рдХाрд░рдг рдпрд╣ рдЖрдЬ рднी рд▓ोрдЧों рдХी рдЖрд╕्рдеा рдФрд░ рдХрд▓्рдкрдиा рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ै।

рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо рдПрдХ рд╕рдоृрдж्рдз рдоिрдердХ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЖрдзाрд░ рдоौрдЬूрдж рдирд╣ीं рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдоौрд╕рдо рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдФрд░ рдЧ्рд▓ेрд╢िрдпрд░ рдкिрдШрд▓рдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╕рдоुрдж्рд░ рд╕्рддрд░ рд▓рдЧाрддाрд░ рдмрдв़ рд░рд╣ा рд╣ै, рдЬो рдЖрдЬ рдХे рддрдЯीрдп рд╢рд╣рд░ों рдХो рд╕ीрдзा рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै।

рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо рд╕िрд░्рдл рдПрдХ рдЦोрдпा рд╣ुрдЖ рднूрднाрдЧ рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдПрдХ рдЬीрд╡िрдд рдоिрдердХ рд╣ै, рдЬो рд╣рдоें рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рд╕рдоुрдж्рд░ рдХा рдмрдв़рдиा рдХोрдИ рдирдИ рдмाрдд рдирд╣ीं рд╣ै।
рдЖрдЬ рдЬрдм рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рд╡ाрд░्рдоिंрдЧ рдХे рдЪрд▓рддे рддрдЯीрдп рд╢рд╣рд░ рдбूрдмрдиे рдХी рдХрдЧाрд░ рдкрд░ рд╣ैं, рддрдм рдпे рдХрдеा рд╣рдоें рдЪेрддाрд╡рдиी рджेрддी рд╣ै рдХि рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╕ाрдордиे рдЗंрд╕ाрди рдХिрддрдиा рдЫोрдЯा рд╣ै।

рдХुрдоाрд░ी рдХंрджрдо (Kumari Kandam) - Did You Know? 

1. рд▓ेрдоुрд░िрдпा рдиाрдо ‘рд▓ेрдоुрд░’ рдЬीрд╡ рд╕े рдиिрдХрд▓ा рд╣ै।

2. рддрдоिрд▓ рдкрд░ंрдкрд░ा рдоें рдЗрд╕े ‘рдХुрдоाрд░ी рдиाрдбू’ рдХрд╣ा рдЧрдпा।

3. рдХुрдЫ рдоाрди्рдпрддाрдУं рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдпрд╣ рднाрд░рдд рд╕े 3-4 рдЧुрдиा рдмрдб़ा рдеा।



Comments