рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा, рдоाрддा рдЬाрдирдХी рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рдХрдм рдФрд░ рдХैрд╕े рджिрдпा?

рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा, рдоाрддा рдЬाрдирдХी рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рдХрдм рдФрд░ рдХैрд╕े рджिрдпा?

рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХा рд╡рд░рджाрди рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдХрдм рдоिрд▓ा? рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХी рдЗрд╕ рдЪौрдкाрдИ рдХा рдЕрд╕рд▓ी рд░рд╣рд╕्рдп

Hanuman Chalisa Meaning | Ashta Siddhi Nav Nidhi | Janki Mata Vardan | Sundarkand Explanation | Ashta Siddhi Nav Nidhi Meaning | Hanuman Chalisa Deep Explanation

Hanuman Chalisa Meaning | Ashta Siddhi Nav Nidhi | Janki Mata Vardan | Sundarkand Explanation | Ashta Siddhi Nav Nidhi Meaning | Hanuman Chalisa Deep Explanation

рднाрд░рдд рдХрд░ोрдб़ों рд▓ोрдЧों рдХी рдЖрд╕्рдеा рдХा рджेрд╢ рд╣ै। рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдоें рдЖрд╕्рдеा рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХा рдкाрда рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╣рдо рд╕рднी рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╕ुрдирддे рдЖрдП рд╣ैं рдХि рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдФрд░ рдирд╡ рдиिрдзिрдпों рдХे рджाрддा рд╣ैं। рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХी рдпрд╣ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдФрд░ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдЪौрдкाрдИ 

“рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा।
рдЕрд╕ рдмрд░ рджीрди्рд╣ рдЬाрдирдХी рдоाрддा॥”

рд╕рджिрдпों рд╕े рднрдХ्рддों рдХे рдмीрдЪ рд╢्рд░рдж्рдзा рдФрд░ рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा рджोрдиों рдХा рд╡िрд╖рдп рд░рд╣ी рд╣ै। рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा (Hanuman Chalisa) рдоें рд▓िрдЦी рдпрд╣ рдЪौрдкाрдИ рдмрддाрддी рд╣ै рдХि рдоाрддा рдЬाрдирдХी (рд╕ीрддा рдоाрддा) рдиे рд╣ी рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि (Eight Powers) рдФрд░ рдирд╡ рдиिрдзि (Nine Treasures) рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХा рд╡рд░рджाрди рджिрдпा рдеा।

рд▓ेрдХिрди рдЬрдм рднрдХ्рдд рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХी рдЗрд╕ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдЪौрдкाрдИ рдкрдв़рддे рд╣ैं рддो рдЙрдирдХे рдорди рдоें рдЕрдХрд╕рд░ рдПрдХ рдмрдб़ा рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдарддा рд╣ै рдХि 

  • рдоाрддा рдЬाрдирдХी (рд╕ीрддा рдоाрддा) рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдФрд░ рдирд╡ рдиिрдзि рдХा рд╡рд░рджाрди рдХрдм рджिрдпा рдеा?
  • рдХौрди рд╕ा рдЧ्рд░ंрде рдЗрд╕े рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдмрддाрддा рд╣ै?
  • рдХ्рдпा рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдФрд░ рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рджोрдиों рдоें рдпрд╣ рдШрдЯрдиा рд╕рдоाрди рд░ूрдк рдоें рдоिрд▓рддी рд╣ै?
  • рдФрд░ “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि–рдирд╡ рдиिрдзि” рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╣ैं рдХ्рдпा?
рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рд╣рдо рдЗрд╕ी рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рдиे рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं।

рдкрд╣рд▓े рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдФрд░ рдирд╡ рдиिрдзि рдХ्рдпा рд╣ैं?

рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдХ्рдпा рд╣ैं? 8 рджिрд╡्рдп рд╢рдХ्рддिрдпाँ (8 Yogic Powers):

рдЕрдгिрдоा, рдорд╣िрдоा, рдЧрд░िрдоा, рд▓рдШिрдоा, рдк्рд░ाрдк्рддि, рдк्рд░ाрдХाрдо्рдп, рдИрд╢िрдд्рд╡, рд╡рд╢िрдд्рд╡।

1. рдЕрдгिрдоा – рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╕े рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╣ोрдиे рдХी рд╢рдХ्рддि

2. рдорд╣िрдоा – рд╡िрд░ाрдЯ рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдХрд░рдиे рдХी рд╢рдХ्рддि

3. рдЧрд░िрдоा – рдЕрдд्рдпंрдд рднाрд░ी рд╣ोрдиे рдХी рд╢рдХ्рддि

4. рд▓рдШिрдоा – рдЕрдд्рдпंрдд рд╣рд▓्рдХे рд╣ोрдиे рдХी рд╢рдХ्рддि

5. рдк्рд░ाрдк्рддि – рджूрд░рд╕्рде рд╡рд╕्рддु рдХो рддрдд्рдХाрд▓ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ेрдиा

6. рдк्рд░ाрдХाрдо्рдп – рдЬो рдЪाрд╣े рд╡рд╣ рд╕िрдж्рдз рдХрд░ рд╕рдХрдиा

7. рдИрд╢िрдд्рд╡ – рдк्рд░рднुрдд्рд╡ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиा

8. рд╡рд╢िрдд्рд╡ – рд╕рднी рдХो рдЕрдкрдиे рдЕрдзीрди рдХрд░ рд▓ेрдиा

рдирд╡ рдиिрдзि рдХ्рдпा рд╣ैं? 9 рджिрд╡्рдп рдзрди/рд╢рдХ्рддिрдпाँ (9 Divine Treasures):

рдкрдж्рдо, рдорд╣ाрдкрдж्рдо, рд╢ंрдЦ, рдордХрд░, рдХрдЪ्рдЫрдк, рдоुрдХुрди्рдж, рдиीрд▓, рдХुрди्рдж, рдЦрд░्рд╡ (рдпा рд╡рд░्рдЪрд╕)

1. рдкрдж्рдо

2. рдорд╣ाрдкрдж्рдо

3. рд╢ंрдЦ

4. рдордХрд░

5. рдХрдЪ्рдЫрдк

6. рдоुрдХुрди्рдж

7. рдиीрд▓

8. рдХुрди्рдж

9. рдЦрд░्рд╡ (рдпा рд╡рд░्рдЪрд╕)

рдирд╡ рдиिрдзिрдпाँ рд╕िрд░्рдл рднौрддिрдХ рдзрди рдирд╣ीं рд╣ैं, рдпे рд╕рдоृрдж्рдзि, рд╕िрдж्рдзि, рд╕ौрднाрдЧ्рдп рдФрд░ рджिрд╡्рдп рд╢рдХ्рддि рдХा рдкूрд░्рдг рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं। рдпрд╣ рд╢рдХ्рддिрдпाँ рдФрд░ рдиिрдзिрдпाँ рд╕ाрдоाрди्рдп рдордиुрд╖्рдп рдХे рдмрд╕ рдХी рдирд╣ीं рд╣ैं। рдЗрди рдкрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ рд╡ाрд▓ा рд╣ी “рджाрддा” рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдоाрддा рд╕ीрддा рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рдХрдм рджिрдпा рдеा?

рд╕ीрддा рдоाрддा рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рдЕрд╢ोрдХ рд╡ाрдЯिрдХा рдоें рджिрдпा рдеा, рдЬрдм рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдиे рдЙрди्рд╣ें рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХी рдЕंрдЧूрдаी рджेрдХрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рджिрд▓ाрдпा рдХि рд╡े рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд░ाрдорджूрдд рд╣ैं। рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЙрдирдХे рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдХा рдоूрд▓ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдеा

  • рдЕрдЬрд░-рдЕрдорд░рддा
  • рджिрд╡्рдп рдмрд▓
  • рдЧुрдгों рдХी рдиिрдзि
  • рд░ाрдо-рдХृрдкा

рдмाрдж рдоें рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЗрд╕ी рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдХो рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि” рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░ рджिрдпा।

рдоाрддा рд╕ीрддा рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдпे рд╡рд░рджाрди рдХ्рдпों рджिрдпा?

рдХाрд░рдг рдЕрдд्рдпंрдд рдЧрд╣рд░े рдФрд░ рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рд╣ैं:

  • рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рд░ाрдорднрдХ्рддि рдХे рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдЙрджाрд╣рд░рдг рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрд╕ंрднрд╡ рдХाрд░्рдп рдХрд░ рджिрдЦाрдпा, рд░ाрд╡рдг рдХी рд▓ंрдХा рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдХेрд▓े рдкूрд░े рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рджिрдЦा рджिрдпा рдХि “рдЬрд╣ाँ рд░ाрдо рд╣ैं, рд╡рд╣ाँ рд╣рдиुрдоाрди рд╣ैं।”

рд╡े рд╕ीрддा рдоाрддा рдХे рд▓िрдП рдЖрд╢ा, рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд░рдХ्рд╖ा рдХा рдк्рд░рддीрдХ рдмрдиे। рд╕ीрддा рдоाрддा рдХे рдЗрд╕ рд╡рд░рджाрди рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рд╢рдХ्рддि, рд╕ाрд╣рд╕, рднрдХ्рддि, рдХрд░ुрдгा, рдФрд░ рд╕िрдж्рдзि рдХा рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдмрдиाрдпा।

рдХ्рдпा рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдоें рд╕ीрддा рдЬी рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рджिрдпा рд╣ै?

рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╕ीрдзा “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि” рд╢рдм्рджों рд╡ाрд▓ा рд╡рд░рджाрди рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдоें рд▓िрдЦा рд╣ुрдЖ рдирд╣ीं рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдоें, рд╕ीрддा рдоाрддा рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рддीрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдмрдб़े рд╡рд░рджाрди рджेрддी рд╣ैं:

  1. рд╕рджैрд╡ рд╕рдлрд▓ рд╣ोрдиे рдХा рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж, рд╕िрдж्рдзि, рд╕рдлрд▓рддा рдФрд░ рдмрд▓ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि
  2. рдЕрдЬेрдпрддा (рдХोрдИ рд╢рдд्рд░ु рдкрд░ाрдЬिрдд рди рдХрд░ рд╕рдХे), рдЕрдорд░рддा (Non-Decay, Non-Death), рдЕрд╡рдз्рдпрддा (No enemy can defeat him)
  3. рд░рдШुрд╡ंрд╢ рдХे рдк्рд░рддि рдЕрдЯрд▓ рднрдХ्рддि।

рдпрд╣ाँ рд╕ीрддा рдоाрддा “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि” рдФрд░ “рдирд╡ рдиिрдзि” рд╢рдм्рджों рдХा рд╕ीрдзा рдЙрдкрдпोрдЧ рдирд╣ीं рдХрд░рддीं, рд▓ेрдХिрди рдЬो рд╡рд░рджाрди рд╡े рджेрддी рд╣ैं, рдЙрдирдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╡рд╣ी рджिрд╡्рдп рдЧुрдг рд╣ै рдЬिрдирдХा рд╕ाрд░ рдмाрдж рдоें рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рд╢рдм्рдж рджिрдпा। рдЗрди рд╡рд░рджाрдиों рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рджिрд╡्рдп рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рднंрдбाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा।

рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдХी рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдоें рдХ्рдпा рд▓िрдЦा рд╣ै? (Original Base of the Blessing)

рдЬрдм рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдоाрддा рд╕ीрддा рдХो рд░ाрдо рдХी рдЕंрдЧूрдаी рджेрдХрд░ рдЙрдирдХा рджुःрдЦ рджूрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рдоाрддा рд╕ीрддा рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░рд╕рди्рди рд╣ोрддी рд╣ैं рдФрд░ рдЙрдирдХा рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж (рд╡рд░рджाрди) рдХुрдЫ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै: 

рд╕ुंрджрд░рдХांрдб рдоें рд╕ीрддा рдоाрддा рдХрд╣рддी рд╣ैं :

“рдЕрдЬрд░ рдЕрдорд░ рдЧुрдгрдиिрдзि рд╕ुрдд рд╣ोрд╣ू।

рдХрд░рд╣ु рдмрд╣ुрдд рд░рдШुрдиाрдпрдХ рдЫोрд╣ू॥

рдХрд░рд╣ु рдХृрдкा рдк्рд░рднु рдЕрд╕ рд╕ुрдиि рдХाрдиा। 

рдиिрд░рднрд░ рдк्рд░ेрдо рдордЧрди рд╣рдиुрдоाрдиा॥”

рдЕрд░्рде: “рдкुрдд्рд░! рддुрдо рдЕрдЬрд░-рдЕрдорд░ рд░рд╣ो, рдЧुрдгों рдХे рднंрдбाрд░ рдмрдиो, рдФрд░ рдк्рд░рднु рд░ाрдо рддुрдо рдкрд░ рд╕рджैрд╡ рдиिрд░ंрддрд░ рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдХृрдкा рдХрд░рддे рд░рд╣ें। рдпрд╣ाँ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдк्рд░ेрдо рдоें рдордЧ्рди рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।” 

рдоाрддा рд╕ीрддा рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рд╕े рдХрд╣рддी рд╣ैं рдХि рд╡े рдЙрди्рд╣ें рдХोрдИ рдк्рд░рддिрдЙрдкрд╣ाрд░ (return gift) рдирд╣ीं рджे рд╕рдХрддीं, рд▓ेрдХिрди рд╡े рдЙрди्рд╣ें рдЕрддुрд▓рдиीрдп рдмрд▓ рдФрд░ рднрдХ्рддि рдХा рд╡рд░рджाрди рджेрддी рд╣ैं।

рдпрд╣ाँ рдз्рдпाрди рджें, рдоाрддा рд╕ीрддा рдЙрди्рд╣ें рдЧुрдгों рдХी рдЕрдиंрдд рдиिрдзि рдмрдирдиे рдХा рд╡рд░рджाрди рджेрддी рд╣ैं, рдЕрдЬрд░-рдЕрдорд░ рд░рд╣рдиे рдХा рд╡рд░рджाрди рджेрддी рд╣ैं рдФрд░ рд░ाрдордХृрдкा рдХी рдЕрдиंрдд рдзाрд░ा рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдоांрдЧрддी рд╣ैं। рдпрд╣ाँ рд╕ीрддा рдЬी рдХा рд╡рд░рджाрди

  • рдЕрдорд░рдд्рд╡
  • рджिрд╡्рдп рдЧुрдг
  • рдЕрдкрд░िрдоिрдд рд╢рдХ्рддि
  • рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХी рдХृрдкा

рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рд╕े рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдпрд╣ी рдмाрддें рдЖрдЧे рдЪрд▓рдХрд░ “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि–рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा” рдХा рдЖрдзाрд░ рдмрдирддी рд╣ैं। рдпрд╣ी рд╡рд╣ рдоूрд▓ ‘рднाрд╡’ рд╣ै, рдЬिрд╕े рдЖрдЧे рдЪрд▓рдХрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा” рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡्рдпрдХ्рдд рдХिрдпा।

рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि” рдХ्рдпों рд▓िрдЦा?

рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХे рднाрд╡ рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд, рд╕ाрд░-рд░ूрдк рд╣ै। рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рдпрд╣ рдмрддाрдиा рдЪाрд╣ा рдХि 

  • рд╕ीрддा рдоाрддा рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдРрд╕ा рд╡рд░рджाрди рджिрдпा, рдЬिрд╕рдХे рдк्рд░рднाрд╡ рд╕े рд╡े рдЕрдЬрд░-рдЕрдорд░ рдмрдиे, рдЧुрдгों рдХे рднंрдбाрд░ рдмрдиे рдФрд░ рджिрд╡्рдп рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрдоी рдмрдиे। рдЗрди рджिрд╡्рдп рд╢рдХ्рддिрдпों рдХा рд╕ाрд░ рд╣ी рд╣ै рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि (рдпोрдЧ рдХी рдкрд░ाрдХाрд╖्рдаा) рдФрд░ рдирд╡ рдиिрдзि (рдзрди, рд╢рдХ्рддि рдФрд░ рд╕рдоृрдж्рдзि рдХा рдк्рд░рддीрдХ)। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рдкрд░िрдгाрдо рдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд▓िрдЦा :

“рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा।”

рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рдХा рд╢рдм्рджрд╢ः рд╡िрд╡рд░рдг рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдЙрд╕ рд╡рд░рджाрди рдХा рдлрд▓ рд╣ै।

рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рдпрд╣ рдЪौрдкाрдИ рд╢्рд░ी рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд рд╣ै, рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рдЖрдзाрд░ рдЙрдирдХा рдорд╣ाрди рдЧ्рд░рди्рде 'рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕' (Ramcharitmanas) рд╣ै, рд╡िрд╢ेрд╖рдХрд░ рд╕ुंрджрд░рдХांрдб (Sundarkand), рдЬрд╣ाँ рдоाрддा рд╕ीрддा рдФрд░ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХा рд╕ंрд╡ाрдж рд╡рд░्рдгिрдд рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рд╕рд░्рд╡рдоाрди्рдп рдФрд░ рд╕рдд्рдпाрдкिрдд рддрде्рдп рд╣ै рдЬो рднाрд░рддीрдп рдкौрд░ाрдгिрдХ рдЧ्рд░рди्рдеों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै।

рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдоें, рд╕ुंрджрд░рдХांрдб рдХे рд╕ंрд╡ाрдж рдоें, рдпрд╣ рдмाрдд рд╕ीрдзे рдЗрди рд╢рдм्рджों ('рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा') рдоें рдирд╣ीं рд▓िрдЦी рдЧрдИ рд╣ै рдХि рдоाрддा рд╕ीрддा рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рд╡рд░рджाрди рджिрдпा। рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рд╡рд░рджाрди рдХो рднाрд╡ рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдХрдЯ рдХिрдпा рд╣ै। рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХी рд░рдЪрдиा рдХрд░рддे рд╕рдордп, рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдоें рджिрдП рдЧрдП рдЗрд╕ "рдЕрдЬрд░-рдЕрдорд░" рдФрд░ "рдЧुрдг-рдиिрдзि" рд╡ाрд▓े рд╡рд░рджाрди рдХो рдкрд░िрдгाрдо рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡्рдпрдХ्рдд рдХिрдпा।

рдЕрдЬрд░ рдЕрдорд░ рдФрд░ рдЧुрдгों рдХा рднрдг्рдбाрд░ рд╡рд╣ी рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬिрд╕े рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि (рд╢рдХ्рддिрдпाँ) рдФрд░ рдирд╡ рдиिрдзि (рд╕рдоृрдж्рдзि) рдХा рд╕्рд╡ाрдоी рд╣ोрдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो। рдЗрд╕рд▓िрдП, рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рдЗрд╕ рд╡рд░рджाрди рдХे рдлрд▓ рдХो рд╕ीрдзे рд╢рдм्рджों рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा : 

"рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा। 

рдЕрд╕ рдмрд░ рджीрди्рд╣ рдЬाрдирдХी рдоाрддा।।"

рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдоें рд╡рд░рджाрди рдХा рдоूрд▓ рднाрд╡ рд╣ै, рдФрд░ рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рдЙрд╕ी рднाрд╡ рдХा рдкрд░िрдгाрдо рдпा рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рд╣ै। рдпрд╣ рджोрдиों рдЧ्рд░рди्рде рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд рд╣ैं, рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрди्рд╣ें рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХा рдкूрд░рдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдпे рд╕िрдж्рдзिрдпाँ рдФрд░ рдиिрдзिрдпाँ рдоाрддा рд╕ीрддा рдХे рдк्рд░рд╕рди्рди рд╣ोрдХрд░ рджिрдП рдЧрдП рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╕े рд╣ी рдоिрд▓ी рд╣ैं। рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдЗрд╕ рд╡рд░рджाрди рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдФрд░ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рд╢рдХ्рддिрдпों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХрдИ рдЕрди्рдп рдзाрд░्рдоिрдХ рдЧ्рд░ंрдеों, рдкुрд░ाрдгों рдФрд░ рдХрдеाрдУं рдоें рднी рдоिрд▓рддा рд╣ै।

рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рд╕्рд╡рдпं рдоें рдПрдХ рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рдФрд░ рднрд░ोрд╕ेрдоंрдж рд╕्рд░ोрдд рд╣ै, рдЬिрд╕े рдЧोрд╕्рд╡ाрдоी рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдиे рд▓िрдЦा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ (рдЬो рд╡рд░рджाрди рдХा рдоूрд▓ рд╣ै) рдФрд░ рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा (рдЬो рд╡рд░рджाрди рдХा рдлрд▓ рд╣ै) рдХी рд░рдЪрдиा рдХी। рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рд╕्рд╡рдпं рдЗрд╕ рджाрд╡े рдХा рд╕рдмрд╕े рднрд░ोрд╕ेрдоंрдж рдк्рд░рдоाрдг рд╣ै, рдЬिрд╕े рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХा рднाрд╡-рдЖрдзाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ै।

рдХ्рдпा рдпрд╣ рдЕрди्рдп рдХिрд╕ी рдЧ्рд░ंрде рдоें рднी рдоिрд▓рддा рд╣ै?

  • рдкौрд░ाрдгिрдХ рдХрдеाрдПँ (Skanda Purana рдЖрджि) рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рджिрд╡्рдп рд╢рдХ्рддिрдпों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХрд░рддी рд╣ैं
  • рдХрдИ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд░ाрдоाрдпрдгों рдоें рднी рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рд╢рдХ्рддिрдпों рдХो рд╕ीрддा рдоाрддा рдХे рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╕े рдЬोрдб़рддे рд╣ैं
  • рд▓ेрдХिрди “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि” рдХा рд╕рдЯीрдХ рд╕ंрдпोрдЬрди—
    рдХेрд╡рд▓ рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рд╣ी рдоिрд▓рддा рд╣ै।
рдЗрд╕рд╕े рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा” рд╡ाрд▓ी рдкंрдХ्рддि рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХी рд╣ै। 
  • рдЗрд╕рдХा рдЖрдзाрд░ рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХे рд╕ुंрджрд░рдХांрдб рдоें рджिрдпा рдЧрдпा “рдЕрдЬрд░-рдЕрдорд░” рдФрд░ “рдЧुрдгрдиिрдзि” рд╡ाрд▓ा рд╡рд░рджाрди рд╣ै। 
  • “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि” рд╢рдм्рдж рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдоें рдирд╣ीं рд▓िрдЦे рд╣ैं, рдкрд░ंрддु рдЗрд╕рдХा рднाрд╡ рд╡рд╣ीं рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдЖ рд╣ै।
  • рд╕ीрддा рдоाрддा рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рд╡рд░рджाрди рдЕрд╢ोрдХ рд╡ाрдЯिрдХा рдоें рдк्рд░рдердо рднेंрдЯ рдХे рд╕рдордп рджिрдпा рдеा। 
  • рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЗрд╕ рд╡рд░рджाрди рдХे рдлрд▓ рдХो рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि, рдирд╡ рдиिрдзि рджाрди/рдЕрдзिрдХाрд░” рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдХрдЯ рдХिрдпा।
рдЗрд╕рд▓िрдП рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдЖрдЬ рднी рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдФрд░ рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा рдоाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рд╢рдХ्рддि рдЙрди्рд╣ें рдоाрддा рд╕ीрддा рдХे рдЕрд╢ोрдХ рд╡ाрдЯिрдХा рдоें рджिрдП рдЧрдП рджिрд╡्рдп рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╕े рдоिрд▓ी। рдЬрдмрдХि "рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा" рдкंрдХ्рддि рд╕ीрдзे рддौрд░ рдкрд░ рдХेрд╡рд▓ рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा (рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдХृрдд) рдоें рд╣ै, рдЗрд╕ рдкंрдХ्рддि рдХा рднाрд╡ (рдпाрдиी, рдоाрддा рд╕ीрддा рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдЕрд▓ौрдХिрдХ рд╢рдХ्рддिрдпों рдФрд░ рд╕ंрдкрджा рдХा рд╕्рд╡ाрдоी рдмрдирдиे рдХा рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж) рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдФрд░ рдЕрди्рдп рдк्рд░рдоुрдЦ рдкौрд░ाрдгिрдХ рдЧ्рд░ंрдеों рдж्рд╡ाрд░ा рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рд╕рдорд░्рдеिрдд рд╣ै, рдЬो рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рдЕрдж्рднुрдд рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рд╕्рд░ोрдд рдХो рдоाрддा рд╕ीрддा рдХे рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╕े рдЬोрдб़рддा рд╣ै।

Quick FAQs

Q1. рдХ्рдпा рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдоें 'рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि' рд╢рдм्рдж рд╣ैं?

рдирд╣ीं। рд╡рд╣ाँ рдХेрд╡рд▓ рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдХा рдоूрд▓ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоिрд▓рддा рд╣ै।

рдпрд╣ рд░ाрдоाрдпрдг рдХा рд╕рдмрд╕े рдк्рд░ाрдЪीрди рдФрд░ рдоूрд▓ рд╕्рд░ोрдд рд╣ै। рд╕ुंрджрд░рдХांрдб рдоें, рдоाрддा рд╕ीрддा рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдЕрдкрдиी рдк्рд░рд╕рди्рдирддा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЙрди्рд╣ें рдЕрдорд░рддा (immortality), рд╢рдд्рд░ु-рд╡िрдЬрдп (victory over enemies), рдФрд░ рд╕рдлрд▓рддा (success) рдХा рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рджेрддी рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди "рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि" рд╢рдм्рджों рдХा рд╕ीрдзा рдк्рд░рдпोрдЧ рдирд╣ीं рдХрд░рддी рд╣ैं।

Q2. рдХ्рдпा рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдоें рд╕ीрддा рдоाрддा рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рджेрддी рд╣ैं?

рд╣ाँ। “рдЕрдЬрд░-рдЕрдорд░” рдФрд░ “рдЧुрдг-рдиिрдзि” рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдпрд╣ी рд╣ै।

рдЬैрд╕ा рдХि рдКрдкрд░ рд▓ेрдЦ рдоें рдЪрд░्рдЪा рдХी рдЧрдИ, рдпрд╣ाँ рд╡рд░рджाрди рдХा рднाрд╡ рд╣ै: "рдЕрдЬрд░ рдЕрдорд░ рдЧुрди рдиिрдзि рд╕ुрдд рд╣ोрд╣ू।" 'рдЧुрдг рдиिрдзि' (Guna Nidhi - рдЧुрдгों рдХा рдЦрдЬाрдиा) рдХा рдЕрд░्рде рдмрд╣ुрдд рд╡्рдпाрдкрдХ рд╣ै, рдФрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдиे рдЗрд╕ी рд╡्рдпाрдкрдХ рдЕрд░्рде рдХो рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें 'рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि' рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрдпिрдд рдХिрдпा।

Q3. рдХ्рдпा рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рд╣ै?

рд╣ाँ। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХे рднाрд╡ рдХो рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рдЕрдд्рдпंрдд рд╕ुंрджрд░ рд░ूрдк рджिрдпा рд╣ै।

рдЧोрд╕्рд╡ाрдоी рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХी рд░рдЪрдиा рдХрд░рддे рд╕рдордп, рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рд╢рдХ्рддिрдпों рдХा рд╕ाрд░ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░ рджिрдпा рдХि рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рд╡े рд╕рднी рдЕрд▓ौрдХिрдХ рд╢рдХ्рддिрдпाँ (siddhi) рдФрд░ рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдиिрдзिрдпाँ (nidhi) рдХेрд╡рд▓ рдФрд░ рдХेрд╡рд▓ рд╕ीрддा рдоाрддा рдХे рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИ рд╣ैं। рдпрд╣ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдХी рдХрд╡ि-рдк्рд░рддिрднा рдФрд░ рднрдХ्рддि-рджрд░्рд╢рди рдХी рд╡िрд╢िрд╖्рдЯрддा рд╣ै рдХि рдЙрди्рд╣ोंрдиे рднाрд╡ рдХो рдкрд░िрдгाрдо рдоें рдмрджрд▓ рджिрдпा рдФрд░ рд╡рд╣ рдкрдж рдЬрди-рдЬрди рдоें рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ो рдЧрдпा।

Q4. рд╡рд░рджाрди рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХрд╣ाँ рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै? рдХрдм рдФрд░ рдХ्рдпों рджिрдпा рдЧрдпा рд╡рд░рджाрди?

рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдХि рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдоाрддा рд╕ीрддा рдХा рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рд▓ंрдХा рдоें, рдЕрд╢ोрдХ рд╡ाрдЯिрдХा рдоें рдкрд╣рд▓ी рднेंрдЯ рдХे рд╕рдордп рдоिрд▓ा рдеा। рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди рдоाрддा рд╕ीрддा рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдЕрд╢ोрдХ рд╡ाрдЯिрдХा рдоें рддрдм рджिрдпा рдеा, рдЬрдм рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдиे рдЙрди्рд╣ें рд╢्рд░ी рд░ाрдо рдХा рд╕ंрджेрд╢ рджिрдпा рдФрд░ рдпрд╣ рд╕िрдж्рдз рдХिрдпा рдХि рд╡рд╣ рд╢्рд░ी рд░ाрдо рдХे рджूрдд рд╣ैं। рдпрд╣ рд╡рд╣ी рджृрд╢्рдп рд╣ै рдЬрд╣ाँ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдиे рд░ाрд╡рдг рдХे рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдкрд╣ुँрдЪрдХрд░ рдоाँ рд╕ीрддा рдХो рдвूंрдв рдиिрдХाрд▓ा।

рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рд▓ंрдХा рдкрд╣ुँрдЪрдХрд░ рдоाрддा рд╕ीрддा рдХो рдЦोрдЬ рд░рд╣े рдеे। рдЬрдм рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоाрддा рд╕ीрддा рдХो рдЕрд╢ोрдХ рд╡ाрдЯिрдХा рдоें рд╢ोрдХрдЧ्рд░рд╕्рдд рдкाрдпा, рддो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢्рд░ी рд░ाрдо рдХी рджी рд╣ुрдИ рдЕंрдЧूрдаी рдЙрди्рд╣ें рднेंрдЯ рдХी। рдЗрд╕ рднेंрдЯ рд╕े рдоाрддा рд╕ीрддा рдХो рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░рд╕рди्рдирддा рд╣ुрдИ рдФрд░ рдЙрдирдХा рджुःрдЦ рдХрдо рд╣ुрдЖ। рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд▓, рдЬрдм рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдиे рд╕ीрддा рдоाрддा рдХो рд░ाрдо рдХी рдЕंрдЧूрдаी рджी। 

рд╕ीрддा рдоाрддा рд▓рдЧрднрдЧ рдиिрд░ाрд╢ рд╣ो рдЪुрдХी рдеीं। рдЙрди्рд╣ें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдирд╣ीं рд╣ो рд░рд╣ा рдеा рдХि рдХोрдИ рд░ाрдорджूрдд рдЗрддрдиी рджूрд░ рддрдХ рдЖ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдкрд░ंрддु рдЬैрд╕े рд╣ी рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдиे рд░ाрдо рдХी рджी рд╣ुрдИ рдЕंрдЧूрдаी рдЙрдирдХे рдЪрд░рдгों рдоें рд░рдЦी, рд╕ीрддा рдоाрддा рдХे рд╣ृрджрдп рдоें рдлिрд░ рд╕े рдЖрд╢ा рдЬाрдЧी। рднрдХ्рддि, рдк्рд░ेрдо рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдПрдХ рд╕ाрде рдЙрдордб़ рдкрдб़े। рдпрд╣ी рд╡рд╣ рдХ्рд╖рдг рдеा рдЬрдм рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдиे рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡рд░ूрдк, рд╢рдХ्рддि, рдиिрд╖्рдаा рдФрд░ рдмुрдж्рдзि рд╕े рд╕ीрддा рдоाрддा рдХो рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рдЖрд╢्рд╡рд╕्рдд рдХрд░ рджिрдпा рдХि “рдоैं рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХा рджूрдд рд╣ूँ, рдФрд░ рдЖрдкрдХा рдЙрдж्рдзाрд░ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ै।

рдоाрддा рд╕ीрддा рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рдиिрд╕्рд╡ाрд░्рде рд╕ेрд╡ा, рднрдХ्рддि, рдФрд░ рд╕ाрд╣рд╕ рд╕े рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рдпे рдЕрддुрд▓рдиीрдп рд╢рдХ्рддिрдпाँ рдк्рд░рджाрди рдХीं। рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд 'рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕' рдоें рдЗрд╕ рдШрдЯрдиा рдХा рд╡рд░्рдгрди рдоिрд▓рддा рд╣ै, рдЬो рдЗрд╕ рд╡рд░рджाрди рдХा рдоूрд▓ рдЖрдзाрд░ рд╣ै। 'рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕' рдоें, рд╕ुंрджрд░рдХांрдб рдоें, рдоाрддा рд╕ीрддा рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рд╕े рдХрд╣рддी рд╣ैं (рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें): "рдкुрдд्рд░! рддुрдо рдоेрд░े рд▓िрдП рдЬो рдХुрдЫ рдХिрдП рд╣ो, рдЙрд╕рдХा рдмрджрд▓ा рджेрдиे рд▓ाрдпрдХ рдХोрдИ рд╡рд╕्рддु рдоेрд░े рдкाрд╕ рдирд╣ीं рд╣ै। рдоैं рддुрдо्рд╣ें рдпे рд╡рд░рджाрди рджेрддी рд╣ूँ।"

рдЗрд╕ рд╡рд░рджाрди рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк, рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि (рдЬैрд╕े: рдЕрдгिрдоा, рдорд╣िрдоा, рдЧрд░िрдоा, рд▓рдШिрдоा, рдк्рд░ाрдк्рддि, рдк्рд░ाрдХाрдо्рдп, рдИрд╢िрдд्рд╡, рдФрд░ рд╡рд╢िрдд्рд╡) рддрдеा рдирд╡ рдиिрдзि (рдЬैрд╕े: рдкрдж्рдо, рдорд╣ाрдкрдж्рдо, рд╢рдЩ्рдЦ, рдордХрд░, рдХрдЪ्рдЫрдк, рдоुрдХुрди्рдж, рдХुрди्рдж, рдиीрд▓, рдФрд░ рдЦрд░्рд╡ рдпा рд╡рд░्рдЪрд╕) рдХे рджाрддा рдмрдирдиे рдХा рд╕ाрдорд░्рде्рдп рдоिрд▓ा।

Q5. “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि” рдХрд╣ाँ рд▓िрдЦा рд╣ै?

рдпрд╣ рд╕ंрдпोрдЬрди “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि” рдХेрд╡рд▓ рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा рдоें рд▓िрдЦा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ै рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ (рд╕ीрддा рдХा рд╡рд░рджाрди) рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рд╕рдорд░्рдерди рдоिрд▓рддा рд╣ै, рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдХे рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрджों рд╕े।

рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै
  • рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ = рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдХा рдоूрд▓
  • рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा = рдЙрд╕ी рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдХा рдлрд▓ (Result)
рдЗрд╕рд▓िрдП “рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдирд╡ рдиिрдзि рдХे рджाрддा” рд╕ीрддा рдоाрддा рдХे рдоूрд▓ рд╡рд░рджाрди рдХा рд╣ी рд╡िрд╕्рддृрдд рдкрд░िрдгाрдо рд╣ै।

Q6. рдЕрди्рдп рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ंрджрд░्рдн

1. рд╢्рд░ी рдордж्рднाрдЧрд╡рдд рдкुрд░ाрдг (Shrimad Bhagwat Puran)

  • рдпрд╣ рд╡рд░рджाрди "рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि" рдФрд░ "рдирд╡ рдиिрдзि" рдХा рдоूрд▓рддः рдпोрдЧिрдХ рдФрд░ рдкौрд░ाрдгिрдХ рд╕ंрджрд░्рдн рд╣ै। рд╢्рд░ीрдордж्рднाрдЧрд╡рдд рдкुрд░ाрдг рдФрд░ рдЕрди्рдп рдкुрд░ाрдгों рдоें, рдЗрди рд╕िрдж्рдзिрдпों рдХो рдорд╣ाрджेрд╡ рд╢िрд╡ рд╕े рдЬोрдб़рдХрд░ рджेрдЦा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдпрд╣ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдЪूंрдХि рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХे рдПрдХाрджрд╢ рд░ुрдж्рд░ рдЕрд╡рддाрд░ рд╣ैं рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рд╕े рд╣ी рдпे рд╢рдХ्рддिрдпां рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИं, рдЗрд╕рд▓िрдП рдЬрдм рдоाрддा рд╕ीрддा рдиे рдЙрди्рд╣ें рд╡рд░рджाрди рджिрдпा, рддो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЗрди рд╕िрдж्рдзिрдпों рдкрд░ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ рдХो рдкुрд╖्рдЯि рджी।
  • рдирд╡ рдиिрдзिрдпों рдХा рд╕ंрдмंрдз рдХुрдмेрд░ (рдзрди рдХे рджेрд╡рддा) рд╕े рд╣ै, рдЬो рд╢िрд╡ рдХे рд╕ेрд╡рдХ рд╣ैं। рдоाрддा рд╕ीрддा рдХा рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдЗрди рдиिрдзिрдпों рдкрд░ рднी рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै, рддाрдХि рд╡े рдЕрдкрдиी рд╕ेрд╡ा рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдмाрдзा рдХे рдХрд░ рд╕рдХें।

2. рд╕्рдХंрдж рдкुрд░ाрдг (Skanda Purana)

  • рд╕्рдХंрдж рдкुрд░ाрдг рдФрд░ рд╡िрднिрди्рди рдЙрдк-рдкुрд░ाрдгों рдоें рднी рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рд╢рдХ्рддिрдпों рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рдХ्рд╖рдорддाрдУं рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдоिрд▓рддा рд╣ै, рдЬो рдЙрдирдХी 'рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि' рдФрд░ 'рдирд╡ рдиिрдзि' рдХे рд╕्рд╡ाрдоी рд╣ोрдиे рдХी рд╕्рдеिрддि рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै। рдЗрди рдЧ्рд░ंрдеों рдоें рдЙрдирдХे рдорд╣ाрди рдХाрд░्рдпों рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╣ै, рдЬो рдЗрди рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рдмिрдиा рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рдеे।

3. рдЕрди्рдп рд░ाрдо рдХрдеाрдПं (Regional Ramayanas)

  • рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдХी рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд░ाрдо рдХрдеाрдУं (рдЬैрд╕े рдХि рдХंрдм рд░ाрдоाрдпрдг, рдЬो рдПрдХ рдк्рд░ाрдЪीрди рддрдоिрд▓ рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рд╣ै) рдоें рднी рдоाрддा рд╕ीрддा рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рджिрдП рдЧрдП рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдФрд░ рдЙрдирдХी рдорд╣ाрдирддा рдХा рд╡िрд╕्рддृрдд рд╡рд░्рдгрди рдоिрд▓рддा рд╣ै। рд╣ाрд▓ांрдХि, рд╢рдм्рджों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рднिрди्рди рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди 'рд╢рдХ्рддिрджाрддा' рдХे рд░ूрдк рдоें рдоाрддा рд╕ीрддा рдХी рднूрдоिрдХा рд╕рд░्рд╡рдоाрди्рдп рд╣ै।
Sources
  • рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг - рд╕ुंрджрд░рдХांрдб рд╕ंрд╡ाрдж
  • рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ - рд╕ुंрджрд░рдХांрдб
  • рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдХृрдд рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा
  • рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдкौрд░ाрдгिрдХ рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрдПँ

Hanuman Chalisa Meaning | Ashta Siddhi Nav Nidhi | Janki Mata Vardan | Sundarkand Explanation | Ashta Siddhi Nav Nidhi Meaning | Hanuman Chalisa Deep Explanation


Comments