Ramayan in World : рджुрдиिрдпाрднрд░ рдоें рд╣ैं рдХिрддрдиी рд░ाрдоाрдпрдг рдФрд░ рдХрд╣ां-рдХрд╣ां рдоिрд▓ рдЪुрдХे рд╣ैं рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рдиिрд╢ाрди

Shri Ram Ramayan in World

Shri Ram and Ramayan in other countries in world

рдорд░्рдпाрджा рдкुрд░ुрд╖ोрдд्рддрдо рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрд░ाрдо (Bhagwan Shri Ram) рдХा рдЬीрд╡рди рд╣рд░ рдХिрд╕ी рдХो рдЕрдкрдиी рдУрд░ рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рддा рд╣ै. рд╡े рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдоें рд▓ोрдХрдоाрдирд╕ рдФрд░ рд▓ोрдХрдЬीрд╡рди рдХे рдЗрддрдиे рдиिрдХрдЯ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдЖрдЬ рд▓ाрдЦों рд╡рд░्рд╖ों рдмाрдж рднी рд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХे рд╣рд░ рдкреЬाрд╡ рдкрд░ рдЙрди्рд╣ीं рд╕े рдЕрдкрдиा рдЬुреЬाрд╡ рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं.

рдЖрджрд░्рд╢, рдХрд░ुрдгा, рджрдпा, рдд्рдпाрдЧ, рд╢ौрд░्рдп рдФрд░ рд╕ाрд╣рд╕ рдЖрджि, рдЗрди рд╕рднी рдЧुрдгों рдХा рдПрдХ рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдм рд╣ै- рд╢्рд░ीрд░ाрдо. рдЙрдирдХा рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдЬीрд╡рди рдЬрдирдоाрдирд╕ рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдПрдХ рдЖрджрд░्рд╢ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рд╣рд░ рдкрд▓ рд╣рдоें рдХोрдИ рди рдХोрдИ рдирдИ рд╕ीрдЦ рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рд╣рдоाрд░ा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдХрд░рддा рд╣ै.

рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╣ी рд╣рдоें рд╕िрдЦाрддे рд╣ैं рдХि рднाрдИ-рднाрдИ рд╡िрдкрдд्рддि рдмांрдЯрдиे рдХे рд▓िрдП рд╣ोрддे рд╣ैं, рди рдХि рд╕ंрдкрдд्рддि рдХा рдмंрдЯрд╡ाрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП.

рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╣ी рд╣рдоें рдмрддाрддे рд╣ैं рдХि рдЬो рд╕ंрддाрди рдЕрдкрдиे рдоाрддा-рдкिрддा рдХा рд╕рдо्рдоाрди рдирд╣ीं рдХрд░рддी, рд╕्рд╡рдпं рднрдЧрд╡ाрди рднी рдЙрдирдХी рдкूрдЬा рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирд╣ीं рдХрд░рддे.

рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╣ी рд╣рдоें рд╕िрдЦाрддे рд╣ैं рдХि рдЖрдк рдЪाрд╣ें рд░ाрдЬा рд╣ों рдпा рд╡рдирд╡ाрд╕ी, рдЕрдзрд░्рдо рдХा рдиाрд╢ рдХрд░рдиे рдФрд░ рдзрд░्рдо рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд╕рджैрд╡ рддрдд्рдкрд░ рд░рд╣ो.

рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╣ी рд╣рдоें рд╕िрдЦाрддे рд╣ैं рдХि рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдоें рд╕ंрдШрд░्рд╖ рддो рдХрд░рдиा рд╣ी рдкреЬрддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрди рд╕ंрдШрд░्рд╖ों рдФрд░ рдХрдаिрдиाрдЗрдпों рдХे рдмीрдЪ рднी рдХैрд╕े рдк्рд░рд╕рди्рди рд░рд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдд्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХे рдмрд▓ рдкрд░ рдХैрд╕े рдХрдо рд╕ाрдзрдиों рд╕े рднी рдПрдХ рдмреЬी рдЖрддрддाрдИ рд╢рдХ्рддि рдХो рд╣рд░ाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै.

рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╣ी рд╣рдоें рдЬाрддिрдЧрдд рднेрджрднाрд╡ рд╕े рджूрд░ рд░рд╣рдиा рд╕िрдЦाрддे рд╣ैं-

рдХрд╣ рд░рдШुрдкрддि рд╕ुрдиु рднाрдоिрдиि рдмाрддा।
рдоाрдирдЙँ рдПрдХ рднрдЧрддि рдХрд░ рдиाрддा॥
рдЬाрддि рдкाँрддि рдХुрд▓ рдзрд░्рдо рдмрдб़ाрдИ।
рдзрди рдмрд▓ рдкрд░िрдЬрди рдЧुрди рдЪрддुрд░ाрдИ॥
рднрдЧрддि рд╣ीрди рдирд░ рд╕ोрд╣рдЗ рдХैрд╕ा।
рдмिрдиु рдЬрд▓ рдмाрд░िрдж рджेрдЦिрдЕ рдЬैрд╕ा॥

рднाрд░рдд рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХрд░рдиे рдХे рд╡िрджेрд╢ी рд╕рдкрдиे рдФрд░ рдХрдкрдЯ рдХी рд░ाрдЬрдиीрддि рд╣рдоें рдЬिрддрдиी рдЬाрддिрдпों рдоें рдмाँрдЯ рджेрддी рд╣ै, рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╣рдо рд╕рдмрдХो рдлिрд░ рдкाрд╕-рдкाрд╕ рд▓े рдЖрддे рд╣ैं, рдлिрд░ рд╕े рд╣рдо рд╕рдмрдХो рдПрдХ рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं. рд░ाрдоाрдпрдг рд╕рдоाрдирддा рдХी рдмाрдд рдХрд░рддी рд╣ै. рдпрд╣ рд╕рднी рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдХрд░्рддрд╡्рдпों рдХी рднी рдмाрдд рдХрд░рддी рд╣ै.

рд░ाрдорд╕ेрддु, рдпрд╣ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рджिрд▓ाрдиे рдХा рдк्рд░рддीрдХ рдХि "рдЪिंрддा рдордд рдХрд░ो рдоेрд░ी рдк्рд░िрдпा, рдоैं рд╣ूँ... рдоैं рдЖ рд░рд╣ा рд╣ूँ, рдоैं рд▓े рдЬाрдКंрдЧा рддुрдо्рд╣े рддीрдиों рд▓ोрдХों рдХी рд╡िрдЬेрддा рд╢рдХ्рддिрдпों рдХो рдкрд░ाрд╕्рдд рдХрд░рдХे..." рджो рдк्рд░ेрдо рднрд░े рд╣ृрджрдп рдХे рдордз्рдп рд▓рд╣рд░ाрддे рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдХे рдХिрдиाрд░ों рдХो рдоिрд▓ाрдиे рдХा рдиाрдо рд░ाрдорд╕ेрддु рд╣ै.

'рдШृрдгा рдХो рдХрдо рдХрд░рддी рд╣ै рд░ाрдоाрдпрдг'- рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕рдоुрджाрдпों рдоें рдмрдв़рддे рдШृрдгा-рдЕрдкрд░ाрдз рдХे рдмीрдЪ рди्рдпूрдпाрд░्рдХ рдХे рдоेрдпрд░ рдЗрд░िрдХ рдПрдбрдо्рд╕ рдиे рд▓ोрдЧों рд╕े рдк्рд░рднु рд╢्рд░ीрд░ाрдо, рд╕ीрддा рдЬी рдФрд░ рджीрдкाрд╡рд▓ी рдХो рдЖрдд्рдорд╕ाрдд рдХрд░рдиे рдХा рдЖрд╣्рд╡ाрди рдХिрдпा рдеा. рдПрд░िрдХ рдПрдбрдо्рд╕ рдиे рд▓ोрдЧों рд╕े рдЕрдиुрд░ोрдз рдХिрдпा рдХि "рд╣ृрджрдп рдоें рд░ाрдо-рд╕ीрддा рдХो рдзाрд░рдг рдХрд░ рдШृрдгा-рдЕрдкрд░ाрдз рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдоिрд▓ рд╕рдХрддी рд╣ै."

• рдФрд░ рдпрд╣ рд╡ाрд▓ी рди्рдпूрдЬ рддो рдЖрдк рд▓ोрдЧों рдХो рднी рдЬрд░ूрд░ рдпाрдж рд╣ोрдЧी рдХि рдХोрд░ोрдиा рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рд╕рдордп рдЬрдм рднाрд░рдд рдиे рдм्рд░ाрдЬीрд▓ рдХो рд╡ैрдХ्рд╕ीрди рднेрдЬрдХрд░ рдорджрдж рдХी рдеी, рддрдм рдм्рд░ाрдЬीрд▓ рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдЬेрдпрд░ рдмोрд▓рд╕ोрдиाрд░ो рдиे рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрдЬीрд╡рди рдкрд░्рд╡рдд рд▓े рдЬाрддे рд╣ुрдП рд╡ाрд▓ी рддрд╕्рд╡ीрд░ рдЯ्рд╡ीрдЯ рдХрд░ рднाрд░рдд рдХा рдЖрднाрд░ рдЬрддाрдпा рдеा.

• рд╡рд╣ीं, рдЬूрди 2020 рдоें рднाрд░рдд рдФрд░ рдЪीрди рдХे рдмीрдЪ рд╕ीрдоा рдкрд░ рд╣ुрдИ рдЭрдб़рдк рдкрд░ рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рджेрдЦрдиे рдХो рдоिрд▓ी рдеी, рдФрд░ рдЙрд╕ рджौрд░ाрди рддाрдЗрд╡ाрди рдиे рдЦुрд╢ рд╣ोрдХрд░ рдПрдХ рддрд╕्рд╡ीрд░ рдЯ्рд╡ीрдЯ рдХिрдпा рдеा, рдЬिрд╕рдоें рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХो рдб्рд░ैрдЧрди рдкрд░ рд╡ाрд░ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рджिрдЦाрдпा рдЧрдпा рдеा. рддाрдЗрд╡ाрди рди्рдпूрдЬ рдиे рд▓िрдЦा рдеा "рднाрд░рдд рдХे рд░ाрдо рдиे рдЪीрди рдХे рдб्рд░ैрдЧрди рдХो рдоाрд░ा."


рдИрд░ाрдХ рд╕рд╣िрдд рдХрдИ рджेрд╢ों рдоें рдоिрд▓ рдЪुрдХे рд╣ैं рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рдиिрд╢ाрди (Shri Ram footprints in other countries)

рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░े рджेрд╢ों рдоें рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдФрд░ рд░ाрдоाрдпрдг рд╕े рдЬुреЬे рдмрд╣ुрдд рд╕े рдиिрд╢ाрди рдФрд░ рдк्рд░рдоाрдг рдоिрд▓ рдЪुрдХे рд╣ैं. рдЬाрдкाрди, рдХрдо्рдмोрдбिрдпा, рдорд▓ेрд╢िрдпा, рдеाрдИрд▓ैंрдб, рдИрд░ाрдХ, рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा, рдмрд░्рдоा, рдкाрдХिрд╕्рддाрди, рднूрдЯाрди, рдмाрд▓ी, рдЬाрд╡ा, рд╕ुрдоाрдд्рд░ा рдЖрджि рдЕрдиेрдХ рджेрд╢ों рдоें рддो рдкुрд░ाрддрди рднिрдд्рддि рдЪिрдд्рд░ों, рдоंрджिрд░ों рдФрд░ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ाрд▓рдпों рдоें рд░ाрдордХрдеा рдоौрдЬूрдж рд╣ै. рдХрдо्рдмोрдбिрдпा рдХे рдЕंрдХोрд░рд╡ाрдЯ рдоंрджिрд░ рдоें рддो рд░ाрдоाрдпрдг рдХे рд╕рднी рдк्рд░рд╕ंрдЧों ('рднрдЧрд╡ाрди рд╡िрд╖्рдгु рдЬी рд╕े рдк्рд░ाрд░्рдердиा' рд╕े рд▓ेрдХрд░ 'рд╢्рд░ीрд░ाрдо-рд╕ीрддा рдХे рд░ाрдЬ्рдпाрднिрд╖ेрдХ' рддрдХ) рдХे рднिрдд्рддि рдЪिрдд्рд░ рдоिрд▓े рд╣ैं.

рд▓ाрдУрд╕, рдХंрдкूрдЪिрдпा рдПрд╡ं рдеाрдИрд▓ैंрдб рдХे рд░ाрдЬрднрд╡рдиों рдФрд░ рдмौрдж्рдз рд╡िрд╣ाрд░ों рдХी рднिрдд्рддिрдпों рдкрд░ рд░ाрдордХрдеा рдЪिрдд्рд░ाрд╡рд▓ी рдХो рдЖрдЬ рднी рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै. рдЕрдм рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдИрд░ाрдХ рдХी рджрд░рдмंрдж-рдИ-рдмेрд▓ुрд▓ा рдЪрдЯ्рдЯाрдиों рдоें рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдФрд░ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХे рдЪिрдд्рд░ рдоिрд▓े рд╣ैं, рдЬो рд▓рдЧрднрдЧ 6000 рд╕े 1900 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмीрдЪ рдХे рдмрддाрдП рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं (рд╕्рд░ोрдд - рдЯाрдЗрдо्рд╕ рдСрдл рдЗрдг्рдбिрдпा). рдЕрднी рдЗрд╕ рдкрд░ рдФрд░ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै.

shri ram ramayana in angkor wat temple cambodia and iraq Ramayana in Cambodia and Iraq

рдоंрдЧोрд▓िрдпा (Mongolia) рдХे рд▓ोрдЧों рдХो рд░ाрдордХрдеा рдХी рдХाрдлी рдЕрдЪ्рдЫी рдЬाрдирдХाрд░ी рд╣ै. рд╡рд╣ां рдХे рд▓ाрдоाрдУं рдХे рдиिрд╡ाрд╕ рд╕्рдерд▓ рд╕े рд╡ाрдирд░-рдкूрдЬा рдХी рдЕрдиेрдХ рдкुрд╕्рддрдХें рдФрд░ рдк्рд░рддिрдоाрдПं рднी рдоिрд▓ी рд╣ैं. рдоंрдЧोрд▓िрдпा рдоें рд░ाрдордХрдеा рд╕े рдЬुреЬे рдХाрд╖्рдардЪिрдд्рд░ рдФрд░ рдкांрдбुрд▓िрдкिрдпां рднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ुрдИ рд╣ैं. рджрдо्рджिрди рд╕ुрд░ेрди рдиे рдоंрдЧोрд▓िрдпाрдИ рднाрд╖ा рдоें рд▓िрдЦी рдЪाрд░ рд░ाрдордХрдеाрдУं рдХी рдЦोрдЬ рдХी рд╣ै, рдЬिрдирдоें 'рд░ाрдЬा рдЬीрд╡рдХ рдХी рдХрдеा' рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рдкांрдбुрд▓िрдкि рд▓ेрд▓िрдирдЧाрд░्рдж рдоें рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ै.

рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦों рдФрд░ рднिрдд्рддिрдЪिрдд्рд░ों рд╕े рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рдХाрд▓ рдоें рд╕ंрдкूрд░्рдг рднाрд░рдд рд╕рд╣िрдд рд╕ीрд░िрдпा, рдкाрдХिрд╕्рддाрди, рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢, рдо्рдпांрдоाрд░ (рдмрд░्рдоा), рдЗрд░ाрдХ, рдИрд░ाрди, рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди, рд▓ाрдУрд╕, рдеाрдИрд▓ैंрдб, рдХंрдмोрдбिрдпा, рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा, рдоाрд▓рджीрд╡, рдорд▓ेрд╢िрдпा, рд╡िрдпрддрдиाрдо, рд╕ुрдоाрдд्рд░ा, рдЬाрд╡ा, рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा, рдмाрд▓ी, рдЗрдЯрд▓ी, рдлिрд▓ीрдкींрд╕, рдоॉрд░ीрд╢рд╕ рдЖрджि рдЬрдЧрд╣ों рдкрд░ рд░ाрдо рдкрддाрдХा рд╣ी рдлрд╣рд░ाрдИ рдЬाрддी рдеी. рд╣िंрджेрд╢िрдпा рдХा рдиाрдо рдмिрдЧрдб़рдХрд░ рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рд╣ो рдЧрдпा. рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХे рд╕ुрдоाрдд्рд░ा рдж्рд╡ीрдк рдХा рдиाрдордХрд░рдг рд╕ुрдоिрдд्рд░ा рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╣ुрдЖ рдеा. рдорд▓ेрд╢िрдпा рдоें рдоूрд▓рдд: рд░ाрд╡рдг рдХे рдиाрдиा рдоाрд▓्рдпрд╡ाрди рдХा рдЖрдзिрдкрдд्рдп рдеा.

Statue of Hanuman ji found in Honduras, South America, рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд╣ोंрдбुрд░ाрд╕ рдоें рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рдк्рд░рддिрдоा 
рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд╣ोंрдбुрд░ाрд╕ рдоें рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рдк्рд░рддिрдоा

рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рд░ाрдоाрдпрдг рдФрд░ рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕

рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рд╣рд░ рдПрдХ рдЪीрдЬ, рд╣рд░ рдПрдХ рдЖрджрд░्рд╢ рдХा рд╕ंрддुрд▓рди рд╣ै. рдФрд░ рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рд╕рджिрдпों рд╕े рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХा рдЖрджрд░्рд╢ рдЬीрд╡рди рдХेрд╡рд▓ рд╣िрди्рджुрдУं рдФрд░ рднाрд░рддीрдпों рдХो рд╣ी рдирд╣ीं, рдкूрд░े рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рддा рд░рд╣ा рд╣ै. рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ рдХी рддो рдкाрд╡рди рдзрд░рддी рдХे рд░рдЬ-рд░рдЬ рдоें рд░ाрдо рдмрд╕े рд╣ुрдП рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рд╡िрджेрд╢ों рдоें рднी рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рджीрд╡ाрдиों рдФрд░ рднрдХ्рддों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХрдо рдирд╣ीं рд╣ै.

рдФрд░ рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рд╣ो рдпा рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕, рд░ाрдоाрдиंрдж рд╕ाрдЧрд░ рдХा рд╕ीрд░िрдпрд▓ рд░ाрдоाрдпрдг рд╣ो рдпा рд░ाрдоाрдпрдг рдПрдиिрдоेрд╢рди рдоूрд╡ी... рд╕рднी рдХा рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рднी рднाрд╖ाрдУं рдоें рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдЬा рдЪुрдХा рд╣ै.

рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд░ाрдоाрдпрдгों рдХा рдЖрдзाрд░ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдФрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдХी рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рд╣ी рд╣ै, рдФрд░ рдХेрд╡рд▓ рдпрд╣ी рджोрдиों рд░ाрдоाрдпрдг рдк्рд░рдоाрдгिрдХ рд╣ैं. рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЬी рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рд╕рдордп рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдеे рдФрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдиे рд╢िрд╡рдЬी рдХे рдЖрджेрд╢ рдкрд░ рдЗрд╕े рдЖрдо рдЬрдирдоाрдирд╕ рдХी рднाрд╖ा рдоें рд▓िрдЦрдХрд░ рдЖрдзुрдиिрдХ рд▓ोрдЧों рдХो рдЗрд╕рдХे рд╕ंрджेрд╢ों рдХो рд╕рдордЭрдиे рдоें рдорджрдж рдХी. рдмाрдХी рдЕрди्рдп рд▓ेрдЦрдХों рдФрд░ рдХрд╡िрдпों рдХो рдЬैрд╕ा-рдЬिрддрдиा рдЬो рд╕рдордЭ рдЖрдпा, рдЙрд╕ рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рджेрд╢ों рдоें рд░ाрдоाрдпрдг рдХी рд░рдЪрдиा рдФрд░ рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा.

ramayan in all over the world

рдиेрдкाрд▓ рдФрд░ рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рд╕े рддो рд╣рдоाрд░ा рд░िрд╢्рддा рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рд╕рдордп рд╕े рд╣ी рд╣ै, рдкрд░ рдЖрдЬ рд╣рдо рдЖрдкрдХो рдХुрдЫ рдФрд░ рджेрд╢ों рдХे рдмाрд░े рдоें рднी рдмрддाрддे рд╣ैं, рдЬрд╣ां рдЖрдо рдЬрдирдоाрдирд╕ рдХे рдмीрдЪ рд░ाрдоाрдпрдг рдФрд░ рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдмेрд╣рдж рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ै рдФрд░ рд▓ोрдЧों рдХा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдХрд░рддी рд░рд╣рддी рд╣ै. рдЖрдЬ рднाрд░рдд рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдХрдИ рдФрд░ рджेрд╢ों рдоें рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рднाрд╖ाрдУं рдоें рд░ाрдордХрдеा рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдкाрд░рдо्рдкрд░िрдХ рддрд░ीрдХे рд╕े рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै.

рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдЕрдиुрд╡ाрдж (Translation of Ramcharitmanas)

рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдкреЭी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдкुрд╕्рддрдХ рдЧोрд╕्рд╡ाрдоी рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдХी рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рд╣ै. рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдЧाрдпी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдкंрдХ्рддिрдпां рднी рдЙрди्рд╣ीं рдХी рд▓िрдЦी "рд╣рдиुрдоाрди рдЪाрд▓ीрд╕ा" рдХी рд╣ैं. рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдФрд░ рдЙрдирдХी рд░рдЪрдиा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХी рд╕ीрдоाрдУं рдХो рдкाрд░ рдХрд░ рдЬाрдкाрди рд╕рд╣िрдд рдЕрдиेрдХ рджेрд╢ों рдХे рд╕िрд▓ेрдмрд╕ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ैं. рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╢ोрдзрдХाрд░्рдп рдЙрди рдкрд░ рд╣ुрдП рд╣ैं.

рдл्рд░ेрдбрд░िрдХ рд╕ाрд▓рдорди рдЧ्рд░ाрдЙрдЪ (Frederic Salmon Growse) рд╡рд╣ рдкрд╣рд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ैं, рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдеा, рдЬिрд╕рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 1983 рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдЖ рдеा. рд░ेрд╡ рд╣िрд▓ рдиे рднी рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдмреЬे рдЕрд╕рд░рдХाрд░ी рддрд░ीрдХे рд╕े рдХिрдпा рдеा. рд╡рд╣ीं, рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХा рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдкрдж्рдп рдоें рдЕрдиुрд╡ाрдж рдЬी рдПрдЯाрдХिрди्рд╕ (G. Atkinson) рдиे рдХिрдпा рдеा.

рд░ूрд╕ рдоें рд░ाрдоाрдпрдг (Ramayana in Russia)

рд░ूрд╕ рдоें рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХाрдлी рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ै. рд╡рд╣ां рдЗрд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рджिрд▓ाрдиे рдХा рд╢्рд░ेрдп рд░ूрд╕ी рд╡िрдж्рд╡ाрди рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рд╡ाрд░рди्рдиिрдХोрд╡ (Viktor Barannikov) рдХो рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рд░ूрд╕ी рднाрд╖ा рдоें рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХा рдкрдж्рдпाрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा, рдЬो 1948 рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдЖ рдеा. рдЗрд╕ рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХे рд▓िрдП рдЙрди्рд╣ें рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ рдХे рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ ‘рдСрд░्рдбрд░ рдСрдл рд▓ेрдиिрди' рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рднी рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा. рд╡рд╣ीं, рд░ूрд╕ी рд╡िрдж्рд╡ाрди рд▓िрдпो рдЯॉрд▓рд╕्рдЯाрдп рдиे рдЕрдкрдиे рдмрд╣ुрдд рд╕े рдЙрдж्рдзрд░рдгों рдоें рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рдЖрджрд░्рд╢ों рдХी рдХрдИ рдЭрд▓рдХिрдпां рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХी рд╣ैं.

рдл्рд░ांрд╕ рдоें рд░ाрдоाрдпрдг (Ramayana in France)

рдл्рд░ांрд╕ рдоें рд░ाрдордХрдеा рдмреЬी рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ै. рдл्рд░ांрд╕ीрд╕ी рднाрд╖ा рдХे рд╡िрдЦ्рдпाрдд рдл्рд░ेंрдЪ рдордиीрд╖ी рдЧाрд░्рд╕ा рдж рддाрд╕ी рдиे рд╕ुंрджрд░рдХांрдб рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдеा. рдл्рд░ांрд╕ рдХे рдк्рд░рдЦ्рдпाрдд рд▓ेрдЦрдХ рдЗрдпोрд▓िрдд рдлोрд╕ рдиे рднी рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдХा рдл्рд░ांрд╕ीрд╕ी рднाрд╖ा рдоें рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдеा.

1903 рдоें рдл्рд░ांрд╕ीрд╕ी рд▓ेрдЦрдХ рд░рд╕ेрд▓ рдиे рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрдХрд░ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдХा рдлिрд░ рд╕े рдирдП рд░ूрдк рдоें рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдеा. 1950 рдоें рдл्рд░ांрд╕ рдХी рд▓ेрдЦिрдХा рд╢ाрд╕्рддोрд▓ рд╡ाрджрд╡ेрд▓ि рдиे рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХे рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдХाрдг्рдбों рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдеा. рдЗрд╕ी рдХे рд╕ाрде, рдбेрд▓ीрд▓िрдП рдиे 1809 рдоें рд░ाрдордХрдеा рдФрд░ рдбोрдиोрд╡िрд▓ी рдиे рдл्рд░ेंрдЪ рднाрд╖ा рдоें рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд░ाрдордХрдеा рд▓िрдЦी рдеी.

рдЪीрди рдоें рд░ाрдоाрдпрдг (Ramayana in China)

рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рдмोрд▓ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рднाрд╖ाрдУं рдоें рд╕े рдПрдХ рдЪीрдиी рднाрд╖ा рдоें рднी рд░ाрдоाрдпрдг рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ै. рдЪीрди рдХे рд╡िрдж्рд╡ाрди рдХाрдб.рд╕рдб.рд╣ी. рдиे рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдеा. рдЪीрди рдХे рд▓ोрдЧ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХे рдЪрд░िрдд्рд░ рд╕े рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдеे. 16рд╡ीं рд╕рджी рдоें рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЪрд░िрдд्рд░ рдмрдиाрдХрд░ рд╡рд╣ां рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рднी рд▓िрдЦा рдЬा рдЪुрдХा рд╣ै. рдЪीрдиी рд░ाрдоाрдпрдг рдХो 'рдЕрдиाрдордХं рдЬाрддрдХрдо्' рдФрд░ 'рджрд╢рд░рде рдХрдеाрдирдо्' рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै. 'рдЕрдиाрдордХं рдЬाрддрдХрдо्' рдХी рдХрдеा рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै.

рдЕрди्рдп рджेрд╢ों рдоें рд░ाрдоाрдпрдг (Ramayana in other countries)

рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рднाрд░рдд рдоें рд╣ी рдирд╣ीं, рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рд╣ै. рддुрд░्рдХिрд╕्рддाрди рдХी ‘рдЦेрддाрдиी рд░ाрдоाрдпрдг', рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХी рдк्рд░ाрдЪीрдирддрдо рд░ाрдоाрдпрдг ‘рдХрдХрд╡िрди, рдмाрдж рдоें рдЬाрд╡ा рдХी ‘рд╕ेрдХ्рд░ेрдб рд░ाрдо' рд░рдЪрдиा рднी рдмेрд╣рдж рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ुрдИं. рдЗрдирдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдеाрдИрд▓ैंрдб рдоें 'рд░ाрдо рдХिрдпेрди', рд▓ाрдУрд╕ рдоें 'рд░ाрдо рдЬाрддрдХ', рдорд▓ेрд╢िрдпा рдоें 'рд╣िрдХाрдпрдд рд╕ेрд░ी рд░ाрдо', рдЦрдоेрд░ рдоें 'рд╕рдХेंрддि', рдЖрджि рднी рд░ाрдордХрдеा рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдФрд░ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд░рдЪрдиाрдПं рд╣ैं. рдпे рдЕрдм рднी рд╡рд╣ां рдкрд░ рдиाрдЯрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХी рдЬाрддी рд╣ैं.

рд╣ॉрд▓ैंрдб рдХे рдП рд░ोрдЬрд░िрдпрд╕ рдиे рдбрдЪ рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдХे рдкाрджрд░ी рдХी рд╣ैрд╕िрдпрдд рд╕े 1681 рдоें 'рджि рдУрдкрди рджोрд░े' рдиाрдо рд╕े рд░ाрдордХрдеा рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХिрдпा рдеा. рдПрдХ рдЕрди्рдп рд▓ेрдЦрдХ рдмрд▓ рдбे рдкुрд╕ рдХी рд░рдЪрдиा ‘рдЖрд╡ рдЧोрд░्рдб рд╕ेрдк рдбрд░ рдУрд╕्рдЯ' рдоें рд░ाрд╡рдг рдЪрд░िрдд्рд░ рд╕े рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рд╡िрдЬрдп рддрдХ рдХी рдХрдеा рдХрд╣ी рдЧрдИ рд╣ै.

рдЗрддाрд▓рд╡ी рдордиीрд╖ी рдбॉ. рдПрд▓.рдкी. рдЯेрд╕ीрдЯेрд░ी рдиे рднी рд░ाрдордХрдеा рдкрд░ рдХрдИ рд╢ोрдз рдХिрдП рд╣ैं. рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХे рдбॉ. рдХाрд▓ेрдг्рдб рдиे рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдкрд░ рддीрди рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рдкुрд╕्рддрдХों рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХिрдпा рдеा, рд╡рд╣ीं 18рд╡ीं рд╢рджी рдоें рдЬрд░्рдордиी рдоें 'рдЪीрдирдиे рд╡ाрд▓ा' рдиाрдо рд╕े рд░ाрдордХрдеा рд▓िрдЦी рдЧрдИ.

рдЬाрдкाрди рдХे рдПрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдХрдеा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ 'рд╣ोрдмुрдд्рд╕ुрд╢ू' рдоें рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд░ाрдордХрдеा рд╕ंрдХрд▓िрдд рд╣ै. рдо्рдпांрдоाрд░ рдоें 1800 рдИ. рдХे рдХрд░ीрдм 'рд░ाрдоाрдпाрдЧрди' рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рдЧрдИ рдеी. рдо्рдпांрдоाрд░ рдХो рдкрд╣рд▓े 'рдм्рд░рд╣्рдоाрджेрд╢' рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा. рд░ाрдордХрдеा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдмрд░्рдоा (рдо्рдпांрдоाрд░) рдХी рдк्рд░ाрдЪीрдирддрдо рдЧрдж्рдпрдХृрддि 'рд░ाрдорд╡рдд्рдеु' рд╣ै.

рд▓ाрдУрд╕ (Laos) рдоें рд░ाрдордХрдеा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдХрдИ рд░рдЪрдиाрдПं рд╣ैं рдЬिрдирдоें рдоुрдЦ्рдп рд░ूрдк рд╕े рдл्рд░рд▓рдХ-рдл्рд░рд▓ाрдо (рд░ाрдордЬाрддрдХ), рдЦ्рд╡ाрдп рдеोрд░рдлी, рдкोрдо्рдордЪрдХ (рдм्рд░рд╣्рдордЪрдХ्рд░) рдФрд░ 'рд▓ंрдХा рдиाрдИ' рдХे рдиाрдо рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рд╣ैं. рдХंрдкूрдЪिрдпा рдХी рд░ाрдоाрдпрдг рдХो рд╡рд╣ां рдХे рд▓ोрдЧ 'рд░िрдЖрдордХेрд░' рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдирддे рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд рдоें рдпрд╣ 'рд░ाрдордХेрд░्рддि' рдХे рдиाрдо рд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै.

рддिрдм्рдмрдд рдоें рд░ाрдордХрдеा рдХो 'рдХिंрд░рд╕-рдкुंрд╕-рдкा' рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै. рд╡рд╣ां рдХे рд▓ोрдЧ рдк्рд░ाрдЪीрдирдХाрд▓ рд╕े рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдХी рдоुрдЦ्рдп рдХрдеा рд╕े рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рдкрд░िрдЪिрдд рдеे. рддुрди-рд╣ुрдЖंрдЧ рдиाрдордХ рд╕्рдеाрди рд╕े рддिрдм्рдмрддी рд░ाрдоाрдпрдг рдХी 6 рдк्рд░рддिрдпां рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИ рд╣ैं.

рдкूрд░े рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдФрд░ рдорд▓ेрд╢िрдпा рдоें рдкрд╣рд▓े рд╣िрди्рджू рд╣ी рд░рд╣рддे рдеे. рдпрд╣ां рд╣ुрдИ рдЦुрджाрдИ рдоें рдиिрдХрд▓ी рдХрдИ рдЪीрдЬों рдоें рд╣िंрджू рджेрд╡ी-рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдоूрд░्рддिрдпां рдоिрд▓ी рд╣ैं. рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдоें рдЬрдЧрд╣-рдЬрдЧрд╣ рд░ाрдорд▓ीрд▓ाрдПं рдЖрдпोрдЬिрдд рдХी рдЬाрддी рд╣ैं. рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХी рд╕рдмрд╕े рд▓ंрдмी рдирджिрдпों рдоें рд╕े рдПрдХ рдЕрдпुंрдЧ рдирджी рдХे рддрдЯ рдиे рд░ाрдордХрдеा рдХो рд╕рдоेрдЯ рд░рдЦा рд╣ै. рдЕрдпुंрдЧ рдирджी рдХे рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдкрдерд░ीрд▓ी рддрдЯ рдкрд░ рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд░ाрдордХрдеा рдЧреЭी рд╣ुрдИ рд╣ै. рдпрд╣ рд░ाрдордХрдеा рдпрд╣ाँ рд▓рдЧрднрдЧ 400 рдИрд╕्рд╡ी рд╕े рдоौрдЬूрдж рд╣ै рдЬो рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рдЬрди्рдо, рд╕ीрддाрдЬी рд╕े рд╡िрд╡ाрд╣, рд╡рдирд╡ाрд╕, рд╕ीрддा-рд╣рд░рдг, рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд░ाрдо-рд░ाрд╡рдг рдпुрдж्рдз рд╡ рдЕрдЧ्рдиिрдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдЬैрд╕े рдЪрдХ्рд░ों рдХो рджрд░्рд╢ाрддी рд╣ै. рдпे рдЖрдХृрддिрдпां рднрд▓े рд╣ी рдЕрддि рдк्рд░ाрдЪीрдирдХाрд▓ рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рд╣ों, рд▓ेрдХिрди рдЗрдирдХी рдЪрдордХ рдЖрдЬ рднी рдЙрддрдиी рд╣ी рдЕрдж्рднुрдд рд╣ै. рд╕ैрд▓ाрдиिрдпों рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рд╕्рдеाрди рд░ोрдоांрдЪрдХ рддो рд╣ै рд╣ी, рд╕ाрде рд╣ी рдпрд╣ рдЙрди्рд╣ें рд╕рдиाрддрди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕े рднी рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░рд╡ाрддा рд╣ै.

рд░ाрдордХрдеा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХे рдЬाрд╡ा рдХी рд╕рдмрд╕े рдк्рд░ाрдЪीрди рдХृрддि 'рд░ाрдоाрдпрдг рдХाрдХाрд╡ीрди' рд╣ै. рдлिрд▓िрдкींрд╕ рдХी рддрд░рд╣ рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдоें рднी рд░ाрдордХрдеा рдХो рддोрдб़-рдорд░ोрдб़рдХрд░ рдкेрд╢ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै. рдбॉ. рдЬॉрди рдЖрд░. рдл्рд░ुрдХैрд╕िрд╕्рдХो рдж्рд╡ाрд░ा рдлिрд▓िрдкींрд╕ рдХी рднाрд╖ा рдоें рд╕ंрдХрд▓िрдд 'рдорд╕рд▓ाрджिрдпा рд▓ाрдмрди' рдиाрдо рд╕े рдПрдХ рд╡िрдХृрдд рд░ाрдордХрдеा рдХी рдЦोрдЬ рдХी рдеी.

рдЦैрд░, рджेрд╢-рд╡िрджेрд╢ рдоें рдЖрдЬ рд░ाрдоाрдпрдг рдХो рдЪाрд╣े рдХिрддрдиा рд╣ी рддोреЬ-рдорд░ोреЬрдХрд░ рдкेрд╢ рдХिрдпा рдЬाрдП рдпा рднाрд░рдд рдоें рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдЪाрд╣े рдЬिрддрдиी рд░ाрдЬрдиीрддि рдХी рдЬाрдП... рдкрд░ рдЗрди рд╕рдмрд╕े рдкрддा рддो рдпрд╣ी рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рдХिрд╕ी рди рд░ूрдк рдоें рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдоें рд░ाрдЬ рддो рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХा рд╣ी рд╣ै. рдХिрд╕ी рди рдХिрд╕ी рд░ूрдк рдоें рд╢्рд░ीрд░ाрдо рджुрдиिрдпा рдХे рдХрдг-рдХрдг рдоें рдмрд╕े рд╣ुрдП рд╣ैं.

рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдоें рд░ाрдоाрдпрдг (Ramayan in Sri Lanka)

ram ramayan in sri lanka 
Shri Ram Ramayan in Sri Lanka

рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рд╕े рддो рд╣рдоाрд░ा рд░िрд╢्рддा рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рд╕рдордп рд╕े рд╣ी рд╣ै. рдЖрдк рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдЬाрдпेंрдЧे рддो рдЖрдкрдХो рд╡рд╣ां рд░ाрдоाрдпрдг рд╕े рдЬुреЬे рдмрд╣ुрдд рд╕े рдоंрджिрд░ рдФрд░ рд╕्рдеाрди рджेрдЦрдиे рдХो рдоिрд▓ेंрдЧे. рдЙрдирдоें рд╕े рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ैं- Seetha Amman Temple, Nuwara Eliya, Munneswaram temple, Chilaw, Trincomalee, Kandy, Ramboda, Ella, Colombo, Hasalaka, Kothmale, Jaffna.

рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдХे рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдХрд╡ि рдХुрдоाрд░рджाрд╕ рдиे 'рдЬाрдирдХी рд╣рд░рдг' рдиाрдо рдиे рдХाрд╡्рдпрд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд▓िрдЦा рдеा, рдЬिрд╕рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे 'рд╕ीрддा рд╣рд░рдг' рдХी рдШрдЯрдиा рдХो рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдоाрд░्рдоिрдХ, рдХрд░ुрдг рдФрд░ рдЕрдж्рднुрдд рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдеा. рдЗрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े 700 рдИрд╕ा рдкूрд░्рд╡ рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдоें рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рдЬीрд╡рди рд╕े рдЬुрдб़ी 'рдорд▓ेрд░ाрдЬ рдХी рдХрдеा' рд╕िंрд╣рд▓ी рднाрд╖ा рдоें рдЬрди-рдЬрди рдоें рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд░рд╣ी.

рдиेрдкाрд▓ (Ramayana in Nepal) рдоें рдЬाрдирдХी рдоंрджिрд░ рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдФрд░ рд╕ीрддा рдЬी рд╕े рдЬुреЬे рдХрдИ рджрд░्рд╢рдиीрдп рд╕्рдеाрди рд╣ैं, рдЬрд╣ाँ рдд्рдпोрд╣ाрд░ों рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЙрдд्рд╕рд╡ों рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै.

janaki temple janakpur nepal


рд░ाрдоाрдпрдг рд╕ीрд░िрдпрд▓ (Ramayan Serial)

рд░ाрдоाрдиंрдж рд╕ाрдЧрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдоिрдд рд░ाрдоाрдпрдг рд╕ीрд░िрдпрд▓ рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕рдлрд▓ рднाрд░рддीрдп рдЯीрд╡ी рд╕ीрд░ीрдЬ рд╣ै. рдЗрд╕ рд╕ीрд░िрдпрд▓ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг, рд▓ेрдЦрди рдФрд░ рдиिрд░्рджेрд╢рди рд░ाрдоाрдиंрдж рд╕ाрдЧрд░ рдиे рд╣ी рдХिрдпा рдеा. 78 рдПрдкिрд╕ोрдб рдХे рдЗрд╕ рдзाрд░ाрд╡ाрд╣िрдХ рдХा рдоूрд▓ рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рджूрд░рджрд░्рд╢рди рдкрд░ 25 рдЬрдирд╡рд░ी 1987 рд╕े 31 рдЬुрд▓ाрдИ 1988 рддрдХ рд░рд╡िрд╡ाрд░ рдХे рджिрди рд╕ुрдмрд╣ 9:30 рдмрдЬे рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा. рдпрд╣ рд░ाрдоाрдпрдг рдоुрдЦ्рдпрддः рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдФрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдХे рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै.

рдЬрдм 1987 рдоें рдЗрд╕ рд░ाрдоाрдпрдг рд╕ीрд░िрдпрд▓ рдХा рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा, рддрдм рджेрд╢ рдоें рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди рдЬैрд╕ा рд╣ी рдоाрд╣ौрд▓ рд╣ो рдЬाрддा рдеा. рдЬिрд╕ рд╕рдордп рдпрд╣ рд╕ीрд░िрдпрд▓ рджूрд░рджрд░्рд╢рди рдкрд░ рдЪрд▓рддा рдеा рдЙрд╕ рд╕рдордп рдРрд╕ा рд▓рдЧрддा рдеा рдоाрдиो рджेрд╢ рдоें рдХрд░्рдл्рдпू рд▓рдЧा рд╣ो. рдЙрд╕ рд╕рдордп рдпрд╣ рд╕ीрд░िрдпрд▓ рд╣िंрджू, рдоुрд╕्рд▓िрдо, рд╕िрдЦ, рдИрд╕ाрдИ, рд╕рднी рджेрдЦрддे рдеे рдФрд░ рд╕рдмрдХे рдмीрдЪ рдоें рдпрд╣ рдЗрддрдиा рдЕрдзिрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ुрдЖ рдеा рдХि рдЗрд╕ рд╕ीрд░िрдпрд▓ рдХा рджुрдиिрдпाрднрд░ рдХी рдХрдИ рднाрд╖ाрдУं рдоें рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ै.

рд░ाрдоाрдпрдг рдПрдиिрдоेрд╢рди рдоूрд╡ी (Ramayan animation movie)

Ramayan animation movie, ramayana the legend of prince rama, ramayan cartoon film Ramayan animation movie

'Ramayana the Legends of Prince Ram' рдХे рдиाрдо рд╕े рдмрдиी рдпрд╣ рдПрдиीрдоेрд╢рди рдоूрд╡ी рд╢ाрдпрдж рдЖрдкрдиे рднी рдЬрд░ूрд░ рджेрдЦी рд╣ोрдЧी. рдпрд╣ рдоूрд╡ी рднी рджुрдиिрдпाрднрд░ рдоें рдмेрд╣рдж рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд░рд╣ी рд╣ै. рднाрд░рдд рдФрд░ рдЬाрдкाрди рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдоूрд╡ी рдмрд╣ुрдд рд╕्рдкेрд╢рд▓ рд╣ै. рдпрд╣ рдоूрд╡ी 1992 рдоें рд░िрд▓ीрдЬ рдХी рдЧрдИ рдеी, рдЬिрд╕े рднाрд░рддीрдп рдПрдиिрдоेрдЯрд░ рд░ाрдордоोрд╣рди рдФрд░ рдЬाрдкाрдиी рдлिрд▓्рдо рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯрд░ рдпूрдЧो рд╕ाрдХो рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЯीрдо рдиे рдоिрд▓рдХрд░ рдмрдиाрдпा рдеा. рдпрд╣ рдоूрд╡ी рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै.

рджрд░рдЕрд╕рд▓, 1983 рдоें рдпुрдЧो рд╕ाрдХो рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдХे рдкाрд╕ рдбॉ. рдмीрдмी рд▓ाрд▓ рдХे рд╕ाрде "рд░ाрдоाрдпрдг рдЕрд╡рд╢ेрд╖" рдиाрдо рдХी рдПрдХ рдбॉрдХ्рдпूрдоेंрдЯ्рд░ी рдкрд░ рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣े рдеे. рдЙрд╕ी рджौрд░ाрди рдЙрди्рд╣ें рд░ाрдоाрдпрдг рдХो рдХрд░ीрдм рд╕े рдЬाрдирдиे рдХा рдоौрдХा рдоिрд▓ा. рдЙрди्рд╣ें рд░ाрдоाрдпрдг рдХी рдХрдеा рдЗрддрдиी рдЬ्рдпाрджा рдкрд╕ंрдж рдЖрдИ рдеी рдХि рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рд╢ोрдз рдХिрдпा рдФрд░ рд░ाрдоाрдпрдг рдХे рдХрд░ीрдм 10 рд╕े рднी рдЬ्рдпाрджा рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдкрдв़ рдбाрд▓े.

рд░ाрдоाрдпрдг рдкрдв़рдиे рдХे рдмाрдж рд╡рд╣ рдЗрд╕рдХी рдПрдиीрдоेрд╢рди рдмрдиाрдиा рдЪाрд╣рддे рдеे, рдХ्рдпोंрдХि рдЙрди्рд╣ें рд▓рдЧрддा рдеा рдХि рдХोрдИ рднी рдПрдХ्рдЯрд░ рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдХे рднाрд╡ों рдХो рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рдХैрдк्рдЪрд░ рдФрд░ рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕ рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा. рдлिрд▓्рдо рдмрдиाрдиे рдХी рддैрдпाрд░ी рддो рдЙрди्рд╣ोंрдиे 1983 рд╕े рд╣ी рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджी рдеी. рдлिрд▓्рдо рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдПрдиीрдоेрд╢рди 1990 рдоें 450 рдХрд▓ाрдХाрд░ों рдХे рд╕ाрде рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ рдеा. рдЪूंрдХि рддрдд्рдХाрд▓ीрди рднाрд░рддीрдп рд╕рд░рдХाрд░ рдЗрд╕ рдоूрд╡ी рдХो рдмрдиाрдиे рдФрд░ рднाрд░рдд рдоें рдЗрд╕рдХी рд░िрд▓ीрдЬिंрдЧ рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рд╣ी рдирд╣ीं рдеी, рддो рдпूрдЧो рд╕ाрдХो рдиे рд╕рднी рдХрд▓ाрдХाрд░ों рдХो рдЬाрдкाрди рдмुрд▓ाрдХрд░ рдпрд╣ рдоूрд╡ी рдмрдиाрдИ. рдФрд░ рдЙрд╕ рд╕рдордп рдпрд╣ рдоूрд╡ी рд▓рдЧрднрдЧ рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдоें рд░िрд▓ीрдЬ рд╣ुрдИ рдеी, рд╕िрд╡ाрдп рднाрд░рдд рдХे.

рдЗрд╕ рдлिрд▓्рдо рдХो рдмрдиाрдиे рдоें рдЙрд╕ рд╕рдордп рд▓рдЧрднрдЧ 13 рдоिрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░ рдХा рдЦрд░्рдЪ рд╣ुрдЖ рдеा. рдУрд░िрдЬрдирд▓ рдоूрд╡ी рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें рдеी, рдЬिрд╕े рд╣िंрджी рдоें рдбрдмिंрдЧ рджी- рдЕрд░ुрдг рдЧोрд╡िрд▓, рд╢рдд्рд░ुрдШ्рди рд╕िрди्рд╣ा, рдЕрдорд░ीрд╢ рдкुрд░ी рдФрд░ рдирдо्рд░рддा рд╕ाрд╣рдиी рдЬैрд╕े рдХрд▓ाрдХाрд░ों рдиे. рдЗрд╕ рдоूрд╡ी рдХे рдЧाрдиे рдХрд╡िрддा рдХृрд╖्рдгрдоूрд░्рддि рдФрд░ рдЙрджिрдд рдиाрд░ाрдпрдг рдЬैрд╕े рдкॉрдкुрд▓рд░ рд╕िंрдЧрд░्рд╕ рдиे рдЧाрдпे рд╣ैं. рдЗрд╕ рдоूрд╡ी рдХे рдЧाрдиे рдмेрд╣рдж рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ुрдП рд╣ैं рдФрд░ рд╕рднी рдЧाрдиे рдпा рднрдЬрди рдПрдХ рд╕े рдмреЭрдХрд░ рдПрдХ рд╣ैं-

рдкंрдЪрд╡рдЯी рдордирднाрд╡рди рдЙрдкрд╡рди...
рд╕ुрдоिрд░рди рдХрд░рд▓े рдордирд╡ा...
рд╢्рд░ी рд░рдШुрд╡рд░ рдХी рд╡ाрдирд░ рд╕ेрдиा...
рдЬрдирдиी рдоैं рд░ाрдо рджूрдд рд╣рдиुрдоाрди...


  • Tags : duniya me kitni ramayan, ramayan in different countries, shri ram in other countries world, ramayan in all over the world, ram katha in all over the world, рд╕рдмрд╕े рдкुрд░ाрдиी рд░ाрдоाрдпрдг рдХौрди рд╕ी рдХिрд╕ рднाрд╖ा рдоें рд╣ै, рд░ाрдоाрдпрдг рдХिрддрдиी рднाрд╖ा рдоें рд▓िрдЦी рдЧрдИ рд╣ै, рд░ाрдоाрдпрдг рдХिрддрдиी рднाрд╖ा рдоें рд▓िрдЦी рдЧрдИ рд╣ै

Comments